Συνέντευξη με τον συγγραφέα Πασχάλη Πράντζιο!

Πασχάλης Πράντζιος

Συγγραφέας αγαπημένος και φίλος μοναδικός (για μένα ).

Όλα του τα βιβλία είναι μια ευχάριστη έκπληξη ένα ταξίδι στον κόσμο της λογοτεχνίας! Με ατέλειωτη δόση χιούμορ καυστικά και εύστοχα!! Με μεγάλες αλήθειες... γεμάτα με συναισθήματα, γέλιο, χαρά, λύπη και εύστοχους διαλόγους! Δεν είναι δυνατό να σκεφτώ μια μόνο λέξη που να τα χαρακτηρίζει και να περικλείει όλα τα συναισθήματα που μου προξενεί αυτός ο άνθρωπος!! Θίγει τόσα πολλά θέματα, που πρέπει να σκέφτεσαι για μέρες αφού τα τελειώσεις ώσπου να τα κατατάξεις κάπου οριστικά.

Τον καλωσορίζουμε στον blog μας και τον ευχαριστούμε για την συνέντευξη που μας παραχώρησε!!

Από πότε γράφεις, Πασχάλη;

Πάντοτε έγραφα, Γιούλη. Μοιάζει καρμική η σχέση μου με το χαρτί. Σαν να μην έχω άλλη επιλογή. Ξεκίνησε από την ανάγκη μου να καταλάβω τη θέση μου στον κόσμο γράφοντας ημερολόγιο στην εφηβεία και συνεχίζεται μέχρι σήμερα που γράφω μυθιστόρημα. Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς να δραπετεύω απ’ όσα συντελούνται γύρω μας και μέσα μας. Κι η συγγραφή με βοηθά να δραπετεύω σε κόσμους που εγώ δημιουργώ, μπορώ και ονειρεύομαι γράφοντας κι εγώ δεν αντέχω να ζω χωρίς όνειρο.

Για το όνειρο λοιπόν γίνονται όλα! Όταν σε γνώρισα αμέσως διέβλεψα τον ευγενικό χαρακτήρα σου, αλλά κυρίως αντιλήφθηκα την δύναμη της ψυχής σου. Από πού αντλείς όλη αυτήν την συμπεριφορά, έχει σχέση με τα παιδικά σου χρόνια, έχει σχέση με την  μόρφωσή σου ή είναι κάτι που διαμορφώνεται εν καιρώ?

Ε, όταν ήμουν μικρός, η μαμά μου ήθελε να γίνω ένα ευγενικό παιδάκι. Ε, έγινα! Χαριτολογώ, Γιούλη. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου πέρα από τις κληρονομικές καταβολές που κουβαλά ο καθείς εν τη γενέσει του, χτίζεται ανάλογα με την αγάπη που έχει πάρει στη ζωή του και την παιδεία που απέκτησε μεγαλώνοντας. Δεν ξέρω αν είμαι έτσι, όπως με περιγράφεις, πιθανόν και να είμαι, ωστόσο η συμπεριφορά μας απέναντι στα πράγματα και στους ανθρώπους που συναναστρεφόμαστε, μπορεί να είναι επιλογή. Εγώ έχω επιλέξει στο μέτρο που μπορώ, να είμαι ευγενικός με τους ανθρώπους και να σέβομαι τη διαφορετικότητα του καθενός. Δεν μου είναι δύσκολο. Έχω πολλά περισσεύματα αγάπης από την αγάπη που εισέπραξα στη ζωή μου από την μάνα μου και τον πατέρα μου και μου είναι εύκολο να αγαπώ και να σέβομαι τους ανθρώπους. Δεν  προσπαθώ. Απλώς είμαι έτσι.

  

Πασχάλη, έχεις αναγνώστες που σ’ αγαπούν. Αγοράζουν τα βιβλία σου. Μπαίνουν και κυκλοφορούν μέσα στις σελίδες τους. Τι σημαίνει αυτό για σένα;

Νιώθω ευλογημένος με την αγάπη αυτή που εισπράττω, Γιούλη. Για τους αναγνώστες μου έχω μια μεγάλη αγκαλιά, επειδή μ’ αγαπούν γιατί γράφω έτσι, όπως γράφω. Μοιράζομαι μαζί τους το ίδιο όνειρο και περπατάμε στον ίδιο δρόμο. Είναι η συντροφιά μου στις μοναχικές ώρες της συγγραφής κι η χαρά μου, όταν μου μιλούν και με ξεχωρίζουν στην καρδιά τους. Από κει κι έπειτα αισθάνομαι πως έχω ευθύνη απέναντί τους, να μην τους προδώσω, να μην προχωρώ σε δουλειές βιαστικές, να μην γράφω εάν δεν έχω να πω κάτι ουσιαστικό. Ό,τι δίνεις, παίρνεις, Γιούλη. Είναι κανόνας αυτό.

Τι γνώμη έχεις για το ότι συνεχώς γράφονται νέα βιβλία, τα πιο πολλά επίπεδα, χωρίς προηγούμενη έρευνα, με θέματα απλώς της εποχής, κοινώς "πιασιάρικα"; Κάποιοι μάλιστα τα κατατάσσουν στα ευπώλητα και τα παρουσιάζουν ως τα απόλυτα best sellers. 

Δεν απαξιώνω τίποτα και κανέναν. Ο καθείς επιλέγει αυτό που αξιώνει για τον εαυτό του. Έχουμε γεμίσει με κριτές των άλλων. Δεν μ’ ενδιαφέρει να είμαι έτσι. Άλλωστε, το γεγονός ότι τα δικά μου βιβλία δεν είναι στα ευπώλητα, δεν με κατατάσσει αυτομάτως στην ποιοτική λογοτεχνία. Αυτό, Γιούλη, μονάχα ο χρόνος μπορεί να το κρίνει, όχι εμείς σήμερα. Εγώ κάνω αυτό που πιστεύω, έτσι γράφω, δεν μπορώ να γράψω αλλιώς, αυτό που μ’ ενδιαφέρει είναι να με βλέπω να εξελίσσομαι, να προχωράω θέλω, δεν μ’ ενδιαφέρουν ούτε οι τίτλοι ούτε οι τιμές. Ας γράφει ο καθένας ό,τι νομίζει κι ας διαβάζει ο κάθε αναγνώστης ό,τι επιθυμεί.

Διαβάζεις βιβλία; Γιατί έμαθα σε συζητήσεις με άλλους συγγραφείς πως αν διαβάζουν επηρεάζονται από την γραφή τους και δεν μπορούν να λειτουργήσουν, όπως αυτοί θέλουν. Για ένα λοιπόν μεγάλο χρονικό διάστημα δεν πιάνουν ξένων βιβλία στα χέρια τους. Εσύ τι πιστεύεις?

Να σου πω την αλήθεια πιο εύκολα συνυπάρχω με  βιβλία, παρά με ανθρώπους! Κοίταξε να δεις, ενδεχομένως όταν είσαι σε συγγραφικό οργασμό και στη φάση που γράφεις ένα δικό σου έργο πυρετωδώς, να μην μπορείς να διαβάσεις ταυτόχρονα ένα άλλο μυθιστόρημα. Αυτό όμως δεν κρατάει για πάντα. Εγώ δεν γράφω καθημερινά, διαβάζω όμως καθημερινά. Το έχω πει και σε άλλη συνέντευξη, στη ζωή μου υπήρξα περισσότερο αναγνώστης και λιγότερο συγγραφέας, και αναγνώστης επιθυμώ να παραμείνω. Τις ώρες που πέρασα και περνώ συντροφιά με κάποια βιβλία, δεν τις αλλάζω με όλους τους θησαυρούς του κόσμου. Άλλωστε, πιστεύω πως όπως για έναν δυνάμει επιστήμονα ο δρόμος είναι το Πανεπιστήμιο για να προοδεύσει, έτσι και για έναν συγγραφέα ο δρόμος είναι η μελέτη μεγάλων έργων της λογοτεχνίας. Και τα έργα αυτά είναι τόσα πολλά που δεν φτάνει μια ζωή, για να τα μελετήσει κανείς. Κι ένας συγγραφέας οφείλει να μελετά. Αυτό οφείλει να κάνει ένας υπηρέτης της Τέχνης. Το να παράγεις έργο είναι το ένα κομμάτι της διαδικασίας. Το άλλο είναι η μελέτη.

Τα βιβλία σου δεν μοιάζουν μεταξύ τους κι είμαι βέβαιη πως και το καινούριο σου βιβλίο θα είναι αλλιώτικο από τα προηγούμενα. Με ποια κριτήρια επιλέγεις κάθε φορά τι θα μας παρουσιάσεις;

Χαίρομαι αν το έχω καταφέρει αυτό. Είναι σημαντικό να μην επαναλαμβάνεται κανείς. Όταν τελειώνει ένα βιβλίο και ξεκινάει ένα καινούριο, έχει ήδη προηγηθεί η εμπειρία που έχεις αποκομίσει από τις προηγούμενες συγγραφικές δουλειές. Αυτή η εμπειρία δεν γίνεται να μη φανεί στο καινούριο πόνημα. Έπειτα, όσο μεγαλώνουμε μεστώνει κι η σκέψη, άρα δεν γίνεται να γράφουμε ίδια. Επιμένω στον τρόπο γραφής, γιατί για τη λογοτεχνία αυτό είναι η προϋπόθεση. Τι να την κάνεις μια εντυπωσιακή θεματική, αν δεν μπορείς να τη διαχειριστείς συγγραφικά; Η δύναμη του λόγου καθορίζει τις θεματικές. Όσο για τα κριτήρια επιλογής των θεμάτων μου; Παίζει μεγάλο ρόλο το τυχαίο, μια φράση που θα καταγράψεις κάποια στιγμή, μια σκέψη που θα κάνεις, ακόμη κι ένα τραγούδι και παίζει και μεγάλο ρόλο η προσωπική φάση που περνάς, γιατί σηματοδοτεί την ανάγκη σου. Από κει κι έπειτα, προσπαθώ να υπηρετώ λογοτεχνικά είδη, στο Περί Ανέμων και Γάτων για παράδειγμα, που ξέρω ότι το αγαπάς και πολύ, πάτησα πάνω στο ηθογραφικό ψυχογράφημα, στο Λιωμένο Μολύβι στην αρχαία τραγωδία, στο Η Πόλη Έχει Ρεπό επιχείρησα να στήσω μια παρωδία – κωμωδία… Απ’ ό,τι θα κατάλαβες ακόμη δεν με έχω βρει πού είμαι συγγραφικά, με ψάχνω και για να είμαι κι ειλικρινής μάλλον μ’ αρέσει που δεν με έχω βρει ακόμη, είναι μαγική όλη αυτή η πορεία και κάθε καινούριο βιβλίο είναι και για μένα έκπληξη κάθε φορά.

Καινούριο βιβλίο, λοιπόν! Ξανάγινε τρεις… Πώς νιώθεις;

Με μία λέξη, χαρά! Και μάλιστα μια χαρά που ξεκινάει από μένα και καταλήγει σε μένα, από αυτές τις χαρές που δεν μπορεί να σου τις πάρει κανείς, γιατί τις δημιουργείς εσύ ο ίδιος για τον εαυτό σου κι εξαρτάται από σένα αν αυτή τη χαρά θα την πάρεις ή όχι. Δεν θέλω κάτι παραπάνω μετά από το πέρας ενός μυθιστορήματος. Να το δω τυπωμένο. Αυτό. Μου φτάνει.

Παρατηρούμε τους περισσότερους συγγραφείς να αναζητούν συχνά πυκνά καινούρια εκδοτική στέγη. Παρόλ’ αυτά εσύ ξεκίνησες με το πρώτο σου βιβλίο στην Ωκεανίδα και δέκα χρόνια μετά παραμένεις εκεί. Είναι επιλογή;

Ασφαλώς και είναι επιλογή. Η Ωκεανίδα είναι το σπίτι μου. Γιατί να φύγω; Η Ωκεανίδα μου ταιριάζει. Ταιριάζει στην αισθητική μου κι εκτιμώ βαθύτατα τους ανθρώπους της. Και την εκδότριά μου, τη Λουίζα Ζαούση, την αγαπώ. Δεν φεύγεις από κει που σ’ αγαπάνε, Γιούλη. Εγώ τουλάχιστον δεν φεύγω. Έτσι είμαι και στη ζωή μου, πιστός στις σχέσεις που δημιουργώ.

 

Ξανάγινε τρεις…, λοιπόν και εκδόσεις Ωκεανίδα. Γιατί τρεις;

Η ιστορία του βιβλίου ξεκίνησε ένα τελευταίο Σάββατο του Οκτώβρη που άλλαζαν τα ρολόγια και στις τέσσερις το πρωί, η ώρα ξανάγινε τρεις. Άραγε, τι θα μπορούσε να κάνει κανείς αυτή τη μία, την αόρατη ώρα, αν ήξερε ότι κανείς δεν θα μπορούσε να αποδείξει τι ώρα ήταν όταν έκανε την πράξη του; Πόσο ελεύθερα μπορεί να επιλέξει το μυαλό μας τι θα έκανε; Με αφορμή αυτό το παιχνίδι της σκέψης  ξεκίνησε το βιβλίο κι η φράση «Ώρα τέσσερις ακριβώς. Ξανάγινε τρεις», αποτελεί φράση επωδό για το βιβλίο. Αλήθεια, Γιούλη, αν είχες τη δυνατότητα για μία ώρα να έκανες κάτι και να μην μπορεί κανείς να αποδείξει πότε το έκανες αυτό, τι θα επέλεγες;

Είσαι φιλόλογος σε σχολείο, εργάζεσαι απ’ ό,τι ξέρω πολλές ώρες, μελετάς, παρουσιάζεις ενδιαφέρουσες λογοτεχνικές προσεγγίσεις έργων στο περιοδικό Κλεψύδρα, ένα πουλάκι μάλιστα μου είπε πως ετοιμάζεσαι για μεταπτυχιακές σπουδές στην Αρχαία Τραγωδία και … δεν σταματάς και να γράφεις. Έχεις κάποιο μυστικό και πολλαπλασιάζεις το χρόνο;

Έχω τη μαγική μπίλια του μεσιέ Ζεράρ, Γιούλη! Όταν θα διαβάσεις το βιβλίο, θα καταλάβεις! Το μυστικό είναι να αγαπάς αυτά που κάνεις κι εγώ τη δουλειά μου την αγαπώ. Ξέρεις, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου πηγαίνω σχολείο, μεγάλο ή μικρό ανάλογα με την περίοδο. Κάθε πρωί μια ολόκληρη ζωή ξυπνώ με μαθητική νοοτροπία του τύπου «ωχ, ποιος πάει πάλι σήμερα σχολείο;», ωστόσο αν με ρωτούσες αν θα ήθελα να κάνω άλλη δουλειά, θα απαντούσα χωρίς δεύτερη σκέψη «όχι». Μ’ αρέσει να κάνω μάθημα και μ’ αρέσει να μαθαίνω, εξ ου και η πληροφορία που σου είπε το πουλάκι για τη μελέτη πάνω στην Αρχαία τραγωδία. Βαλτώνω όταν μένω στάσιμος κάπου. Είμαι από νεαρή ηλικία μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας και κάπου ξέχασα την ανάγκη μου για καινούρια γνώση. Όσο για τη συγγραφή; Δεν έχω επιλογή. Δεν γίνεται να μην γράφω. Απλώς δεν γίνεται!

Ξέρω ότι αποφεύγεις τις πολλές παρουσιάσεις. Θα μας δώσεις τη χαρά να σε δούμε στην Αθήνα μ’ αυτό το βιβλίο;

Πολλές παρουσιάσεις, παντού! Κι άλλη μία παρουσίαση η δική μου. Ξέρεις, δεν φημίζομαι για την κοινωνικότητά μου. Όσοι με ξέρουν θα συμφωνήσουν. Παίζει ρόλο, βέβαια, και το γεγονός ότι ζω απομακρυσμένος από το κέντρο της Ελλάδας, στην Κρήτη. Πιθανόν να ήταν αλλιώτικα τα πράγματα, αν ζούσα στην Αθήνα. Αλλά και το γεγονός πως έχω επιλέξει να ζω αποστασιοποιημένος στα Χανιά, κι αυτό ίδιον του χαρακτήρα μου είναι. Εν πάση περιπτώσει, πολλά λέω! Τώρα έρχεται καλοκαίρι και το καλοκαίρι είναι καλύτερο να διαβάζει ο κόσμος βιβλία, παρά να πηγαίνει στις παρουσιάσεις των βιβλίων! Ας μπει το φθινόπωρο με το καλό, ας αλλάξει κι η ώρα και από τέσσερις να ξαναγίνει τρεις και βλέπουμε! Να είμαστε καλά, Γιούλη. Τα άλλα ρυθμίζονται εύκολα!

Και μια τελευταία ερώτηση. Υπάρχουν άνθρωποι που σε γνώρισαν από το facebook και έμαθαν για σένα και το έργο σου. Αλήθεια πόσο σε βοήθησε αυτή η επαφή με το διαδίκτυο; Υπάρχουν κίνδυνοι που ελλοχεύουν, ώστε να απειληθεί κάποιος Συγγραφέας συναισθηματικά ή όλα είναι ρόδινα και το fb είναι απλά απαραίτητο;

Ναι, είναι όλη η κοινωνία ρόδινη και μας φταίει το fb! Ή λες και έξω δεν κινδυνεύεις ανά πάσα στιγμή να πάθεις το οτιδήποτε και πρέπει να προσέχεις στο facebook! Γενικότερα πρέπει να προσέχει ένας άνθρωπος. Από κει κι έπειτα ο καθείς είναι απολύτως ελεύθερος να λανσάρει ό,τι γουστάρει για τον εαυτό του στο διαδίκτυο. Άλλωστε, ό,τι έχει δείχνει ο καθένας! Όχι, δεν φοβάμαι το fb. Άλλα πράγματα φοβάμαι εγώ στη ζωή μου –να θέμα για μια άλλη συνέντευξη! Χαριτολογώ. Εμένα καλή παρέα μου κρατά και συγγραφικά με βοήθησε γιατί με γνώρισαν αρκετοί από τους αναγνώστες μου. Δεν χρειάζεται, Γιούλη, να δαιμονοποιούμε το κάθε τι γύρω μας. Αρκεί να σκεφτόμαστε και να εξετάζουμε τα όριά μας, να βρίσκουμε το μέτρο.

Μια φράση από το βιβλίο σου;

Πειράζει να είναι παράγραφος;

Είναι πολύ σημαντικό όταν όλοι στέκονται κάτω από τις ομπρέλες, εσύ στη σκέψη σου να στέκεσαι κάτω από τη βροχή χωρίς να βρέχεσαι, να νιώθεις σαν το παιδί που βγάζει βόλτα ένα μπαλόνι και πετά με τη φαντασία του ψηλά μαζί του. Είναι πολύ σημαντικό, επίσης, να ξυπνάς απ’ το τραγούδι ενός πουλιού και δίπλα σου να μυρίζουν τα σεντόνια το άρωμα του ανθρώπου που αγαπάς. Να μην κρυώνεις τις νύχτες, γιατί υπάρχει κάποιος που σε σκεπάζει με τη φωνή του. Να μπορείς να συνεχίζεις να κάνεις πράγματα που έκανες μικρός. Να μη φοβάσαι το σκοτάδι, ούτε τις βροντές, ούτε τη μοναξιά, γιατί μέσα σου ξέρεις να βλέπεις το ηλιοβασίλεμα. Γιατί είναι πολύ σημαντικό να ανασαίνεις και να  έχεις ελπίδα.

ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

1. "Ξανάγινε τρεις..." από τις εκδόσεις Ωκεανίδα

Αν είχατε τη δυνατότητα για μία ώρα να κάνατε κάτι, το οτιδήποτε, και να μην μπορεί κανείς να αποδείξει ότι στον τάδε χρόνο το κάνατε, ποιο θα ήταν αυτό; Τι θα επιλέγατε;

Όταν κάθε χρόνο αλλάζει η ώρα το φθινόπωρο και από τέσσερις το πρωί ξαναπάει τρεις, ο καθείς από μας μπορεί να κάνει κάτι μεταξύ τρεις και τέσσερις και να ’ναι σαν να μην το έκανε ποτέ. Έπρεπε να μεγαλώσω πολύ για να καταλάβω πως ό,τι ζούμε είναι ένα ψέμα, πως η ζωή είναι ο χρόνος που φεύγει κι ο χρόνος αυτός δεν ορίζεται παρά μονάχα ως σύνολο στιγμών και τυχαίων γεγονότων. Άραγε, πόσο ελεύθερος είναι κανείς να αποφασίζει για τη ζωή του; Πόσα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν αλλιώς αν δεν ήμασταν στο τάδε μέρος, την τάδε στιγμή, την τάδε ώρα;

Δείτε αναλυτικά όλα τα βιβλία του συγγραφέα στο ακόλουθο link :

http://biblioparousiaseiskritikes.blogspot.gr/2016/04/blog-post_18.html


Γιούλη Γεωργία Τσακάλου