Συνέντευξη της συγγραφέως Γιόλας Δαμιανού-Παπαδοπούλου στη Γιούλη Τσακάλου, ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ!!

Για έναν λάτρη του κοινωνικού μυθιστορήματος,  η κα Γιόλα Δαμιανού Παπαδοπούλου  θεωρείται ειδική του είδους, μιας και θίγει πολύ ενδιαφέροντα θέματα του κοινωνικού γίγνεσθαι, καταπιάνεται με ιδιαίτερες ιστορίες, ιδιαίτερους ήρωες και η μοναδική της πένα καθηλώνει τον αναγνώστη.

- κα Δαμιανού άπειρες φορές αναρωτήθηκα πώς βρήκατε το  κουράγιο να διηγηθείτε  και να καταγράψετε  τα όσα συγκλονιστικά εκτυλίσσονται στα βιβλία σας!

Το θέμα δεν είναι αν έχεις κουράγιο να διηγηθείς συγκλονιστικά γεγονότα, το θέμα είναι αν μπορείς να τα εκφράσεις με συγκλονιστικό τρόπο για να τα μεταδόσεις στον αναγνώστη. Η συγγραφή δεν είναι κάτι ανάλαφρο που το κάνω για να περνάω καλά, πρέπει να μπορείς να σηκώνεις το βάρος αυτών που γράφεις. Πολλές φορές έκλαψα, γέλασα, απελπίστηκα, εκνευρίστηκα με κάποιον μου ήρωα. Όπως ο ηθοποιός όταν πρέπει να αποδώσει ένα συγκλονιστικό ρόλο  και τον βλέπουμε να χτυπιέται απάνω στη σκηνή, μέσα του όμως γίνεται κουρέλι. 

-Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει στην πορεία ενός ανθρώπου που θέλει να γίνει συγγραφέας, ο τόπος και ο τρόπος που μεγάλωσε;

Το περιβάλλον που ζούμε διαμορφώνει τον χαρακτήρα  και τον τρόπο συμπεριφοράς μας. Η συγγραφή χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να έχεις εμπειρίες από τη ζωή, να είσαι μέσα σου γεμάτος από συναισθήματα εικόνες, περιπέτειες και να έχεις μελετήσει τους ανθρώπους.

-Ασχολείστε με θέματα που τα φέρνει η ίδια η ζωή!! Τι θα θέλατε να γράψετε που δεν το γράψατε ακόμα;

Δεν ξέρω τι  άλλο θα μου φέρει η ζωή, όλα είναι απρόσμενα και έρχονται ξαφνικά. Βλέπεις όταν γράφω το μυαλό μου δουλεύει πιο πολύ σαν δημοσιογράφος, αρπάζομαι από την επικαιρότητα και επηρεάζομαι από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

-Ποια η σχέση σας με τους ήρωές σας; Έχετε ευθύς εξαρχής στο μυαλό σας ποια κατεύθυνση θα πάρει ο καθένας ή αυτό έρχεται στην πορεία; αυτό το σκέφτομαι πολύ συχνά.. θα πρέπει να είναι αρκετά δύσκολο .. προσωπικά σκέφτομαι πόσο δύσκολη πρέπει να είναι η συγγραφή!!

Όταν σκιαγραφήσω την πορεία της ιστορίας μου πρέπει να μοιράσω τους ρόλους, έτσι ακριβώς όπως γίνεται πριν από μια θεατρική παράσταση. Κι από εκείνη τη στιγμή οι ήρωες μου αποκτούν μια σχέση προέκτασης του εαυτού μου ο κάθε ένας ξεχωριστά. Είναι σαν να μας συνδέει ένα λεπτό νήμα, όπου πάω εγώ πάνε κι αυτοί. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής δεν χάνουμε ποτέ επαφή. Με τη συγγραφή είναι αλήθεια πως γίνεσαι λίγο αντικοινωνικός γιατί συνεχώς ζεις με τους ήρωες σου.

-Ποιες αλήθειες λένε τα βιβλία σας; Και ποιες δεν τολμήσατε να αγγίξετε; Πχ θα μπορούσατε να γράψετε ένα βιβλίο αντικειμενικά για Τούρκους και Ελληνες χωρίς να σας επηρεάσουν οι διαφορές τόσων χρόνων;

Στα βιβλία μου όπως και στη ζωή λέω πάντα αλήθειες. Αν χρειαστεί να γράψω μια ιστορία για Τούρκους και Έλληνες δεν νομίζω πως θα δυσκολευόμουν  γιατί θα έβλεπα την ανθρώπινη πλευρά όχι τα λάθη,  τις αμέλειες και τους φανατισμούς που δεν ωφέλησαν ποτέ κανέναν. 

-Ποια πράγματα κατά τη γνώμη σας απαιτούν το μεγαλύτερο θάρρος στην πορεία της ζωής μας;

Το να μπορείς να αντιμετωπίζεις μια ασθένεια χωρίς να σε καταβάλει ο φόβος και να παραδεχτείς ένα σου λάθος και να ζητήσεις συγχώρεση. 

-Η συγγραφή ενός βιβλίου είναι μια διαδρομή από μόνη της μέσα στις ζωές, στα πάθη, στην ιστορία. Πόσο χρόνο χρειάζεστε εάν χρειάζεστε για να αποφορτιστείτε και να ξεκινήσετε κάτι νέο;

Χρειάζομαι τουλάχιστον έξι μήνες διακοπής για να αποφορτιστώ και να ξεκουράσω το μυαλό μου.

-Πως αντιμετωπίζετε την κριτική, είτε θετική είτε αρνητική; Σας επηρεάζει καθόλου; Aπαντάτε ή το αφήνετε να περάσει;

Οι κριτικές είναι καλοδεχούμενες,  είτε θετικές είτε αρνητικές με βοηθούν να γίνομαι καλύτερη φτάνει να γίνονται καλοπροαίρετα.

-Πετυχαίνετε στα βιβλία σας εξαιρετική σκιαγράφηση χαρακτήρων και ρεαλιστική απόδοση διαλόγων. Ταλέντο ή εξάσκηση και μελέτη;

Στη δική μου περίπτωση η συγγραφή είναι θέμα ταλέντου. Άρχισα να γράφω από μικρή ηλικία χωρίς να ξέρω καλά καλά τι μου γίνεται. Έγραφα αυθόρμητα και τα έβαζα στην έδρα του καθηγητή όταν ήμουν μαθήτρια.

-Διάβαζα κριτικές για την «Ηλέκτρα» σας που λένε πως με το βιβλίο αυτό έχετε ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Για μένα είναι το αγαπημένο μου για σας;

Το βιβλίο Ηλέκτρα και κάθε βιβλίο μου που έγραψα για την Αφρική είναι αγαπημένα γιατί γράφονται εις βάθος και είναι κομμάτια βγαλμένα μέσα από τη ζωή μου.  

-Υπάρχουν αναγνώστες που σας αγαπούν. Αγοράζουν τα βιβλία σας. Μπαίνουν και κυκλοφορούν μέσα στις σελίδες τους. Τι σημαίνει αυτό για εσάς πως το εισπράττετε;

Είναι ευλογία να σ’ αγαπούν. Είμαι ευγνώμων που οι κόποι μου ανταμείβονται. Και προπάντων είμαι χαρούμενη όταν τα γραφόμενά μου βοηθούν κατά κάποιον τρόπο ανθρώπους να βρουν λύσεις σ’ ένα τους πρόβλημα όπως συνέβη στο βιβλίο μου «Κρατήσου από τα όνειρά σου» ή το Έτσι θέλω να θυμάμαι εκδ. Ωκεανίδα. Και στα δυο πολλοί αναγνώστες επικοινώνησαν άλλοι για να μάθουν για  την ασθένεια του Ερυθηματώδη Λύκου και άλλοι για την πορεία που έπρεπε να πάρει η σχέση τους με αλλοδαπούς. 

-Ξένες χώρες όπως  το Κογκό και η Νιγηρία, σας έδωσαν  το έναυσμα ή την έμπνευση να γράψετε κάποια από τα βιβλία σας.. ως παιδί του εξωτερικού και γω θέλω να ρωτήσω νοσταλγείτε τα χρόνια που περάσατε εκεί ή είστε ικανοποιημένη από την τωρινή ζωή σας στην Κύπρο;

Τα νοσταλγώ μ’ ένα τρόπο αθεράπευτο. Όμως  τα χρόνια δεν γυρίζουν πίσω. Η ζωή πήρε πια το δρόμο της, εξελίσσεται και διαμορφώνει κι εμάς σ’ ένα άλλο περιβάλλον που δυσκολευτήκαμε πολύ να ενσωματωθούμε αλλά τα καταφέραμε.

-Ο χώρος του διαδικτύου αποτελεί πια ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης πραγματικότητας. Εσάς, κατά πόσα σας έχει επηρεάσει; Εστιάζοντας την προσοχή μας στο fb, πιστεύετε πως ελλοχεύουν κίνδυνοι που θα μπορούσαν να «απειλήσουν» συναισθηματικά κάποιον συγγραφέα ή το fb είναι απλώς μια πραγματικότητα αναπόφευκτη που δεν χρειάζεται να τη δαιμονοποιούμε;

Ο χώρος του διαδικτύου είναι μια εξέλιξη της ζωής που  μας δίνει γνώσεις και πληροφορίες  αν μπορούμε να τον διαχειριστούμε σωστά.  Για μας τους συγγραφείς το fb είναι ένας τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στους αναγνώστες μας και κάνει τη ζωή μας λιγότερο απομονωμένη.

-Έχετε βραβευτεί για το λογοτεχνικό σας έργο και έχετε πάρει πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ποια ήταν η διάκριση που άγγιξε περισσότερο την ψυχή σας και είπατε δικαιώθηκα για το έργο μου !!

Όταν πήρα το Α΄ Ευρωπαϊκό βραβείο διηγήματος στην Ιταλία. Εκεί ένιωσα πως δικαιώθηκα. Γιατί ήμουν μια άγνωστη και βραβεύτηκα για την αξία μου και όχι για κάποιο άλλο λόγο…

-Στα βιβλία σας αναφέρεστε πολλές φορές σε θέματα αναπηρίας και οι ήρωές σας δεν αφήνουν την απαισιοδοξία να μολύνουν την σκέψη τους!! Πιστεύετε στην Ελλάδα του σήμερα τα άτομα με ειδικές ανάγκες ή οι κακοποιημένες γυναίκες μπορούν να σκέφτονται αισιόδοξα ή να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο ;

Δυστυχώς στις μέρες μας δεν είναι μόνο οι άνθρωποι με αναπηρίες ή κακοποιημένες γυναίκες που δεν μπορούν να σκέφτονται ένα καλύτερο αύριο, ο κόσμος γενικότερα βουλιάζει κάθε μέρα και πιο βαθιά. Έχουμε πτώχευση αξιών, το οικοδόμημα καταρρέει, οι νέοι έπαψαν να κάνουν όνειρα. Σκέφτομαι  αυτή η γενιά που φοβάται να ονειρευτεί, που δεν έχει ευκαιρίες αναρρίχησης πώς θα σταθεί στα πόδια της για να γίνει μια μέρα  ηγέτης της πατρίδας του; Με ποια όπλα, πώς θα είναι ο συναισθηματικός του κόσμος; 

-Διαβάζοντας το νέο σας πόνημα «ασυγχώρητο λάθος» μου δημιουργήθηκαν οι εξής   απορίες… 

-         Τελικά τι λέτε η κοινωνία πράγματι τιμωρεί και δεν συγχωρεί;

Η κοινωνία πιστεύω  συγχωρεί τα μεγάλα λάθη, για τα μικρά και  ανθρώπινα είναι αμείλικτη.

-         Ότι δίνουμε παίρνουμε;  όπως λέει ο νόμος του σύμπαντος;

Αυτό που με κάνει κάποιες φορές να αναρωτιέμαι είναι που κάποιοι ποτέ δεν δίνουν αλλά πάντα παίρνουν. Είναι αυτό δικαιοσύνη;

-         Οσο γρήγορα ένας άνθρωπος από το μηδέν ανεβαίνει στην κορυφή με την ίδια ταχύτητα μπορεί να κατέβει και πάλι χαμηλά αν δεν εκτιμήσει και προσέξει όσα του δόθηκαν;

Ναι γιατί το γρήγορο κέρδος το χωρίς μόχθο, ιδρώτα και  δάκρυ δεν εκτιμάται και γρήγορα σκορπίζει. 

-         Τι μηνύματα θέλετε να περάσετε μέσω της Μαργαρίτας και της  Κατρίν; Ηρωίδες του βιβλίου!!

Η Μαργαρίτα μας υποδεικνύει να μην είμαστε βιαστικοί. Να εκτιμούμε αυτά που μας δόθηκαν και να μάθουμε να επενδύουμε στη φιλία και στην αγάπη. Από τη ζωή μας  περνούν πολλά τρένα, αν φύγει το ένα θα έρθει το άλλο φτάνει να μάθουμε να ζούμε και να δίνουμε νόημα στην κάθε στιγμή της ζωής μας.

Η Κατρίν έχει θετική στάση στη ζωή, συγχωρεί και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο!

-Έχετε σκεφτεί για τη συνέχεια με τι θέμα θα θέλατε να συνεχίσετε την συγγραφική σας πορεία;

Κάτι σκέφτομαι αλλά ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί αρκετά.

-Αν κάποια στιγμή σταματήσετε να γράφετε για κάποιον λόγο, τι θα σας έλειπε περισσότερο;

Η απόλαυση να ζω μέσα σε χιλιάδες ξένες ζωές, και φόβος να επικεντρωθώ μόνο στη δική μου ζωή.

Σας ευχαριστώ πολύ. Σας εύχομαι να έχετε πολλές πολλές εμπνεύσεις για να σας απολαμβάνουμε εμείς οι αναγνώστες!

Γιούλη Τσακάλου ευχαριστώ θερμά γι αυτή τη συνέντευξη, εύχομαι για σας τα καλύτερα.

Ένα μικρό διδακτικό απόσπασμα από το «ασυγχώρητο λάθος» που πιστεύω πρέπει να μας προβληματίσει!!

«Η ζωή έχει μικρή διάρκεια! Κρατάει όσο μια αστραπή. Μοιάζει με ριπή ανέμου που στροβιλίζεται και χάνεται και τίποτα δεν μαρτυρεί το πέρασμά της… Το δικό μου πέρασμα ήταν τυφώνας 500 χιλ. που μέσα σε 15 λεπτά διέλυσε κι αφάνισε τα πάντα. Όσα έκτισα μια ολάκερη ζωή. Απ’ το τίποτα στο τίποτα. Γιατί δεν γνοιάστηκα να βάλω γερά θεμέλια, ν’ ανοίξω γέφυρες σε ιδανικά, να επενδύσω σε αξίες, στην αγάπη. Δεν κατάλαβα πως κάθε στιγμή, κάθε ώρα, κάθε μέρα της ζωής μας φεύγει ανεπιστρεπτί. Το συνειδητοποίησα στο τέλος όταν χάθηκαν οι ευκαιρίες και έμεινα κλεισμένη στο καβούκι του σαλίγκαρου μόνη με μια αβάσταχτη μοναξιά.»

ΓΙΟΥΛΗ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ

 Γιόλα Δαμιανού - Παπαδοπούλου

Η Γιόλα Δαμιανού-Παπαδοπούλου γεννήθηκε στη Λευκωσία. Έζησε μέρος των παιδικών και εφηβικών της χρόνων στο Κονγκό. Σπούδασε δημοσιογραφία και συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Ο Κόσμος Σήμερα", "Ενημέρωση", "Σελίδες", και τις εφημερίδες "Αγών", "Ασύρματος", "Πορεία", "Φιλελεύθερος". Συνεργάστηκε επίσης με το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Έλαβε μέρος σε ποιητικές εκδόσεις (1968-69) και εξέδωσε το βιβλίο διηγημάτων "Μπατούρε" (1988), το μυθιστόρημα "Ο Ψίθυρος του Δάσους" (1992), βραβείο μυθιστορήματος υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου, την "Αφρικάνικη Νύχτα" (1993), επανέκδοση Νέα Σύνορα-Λιβάνη, τα διηγήματα "Αφρικάνικες Στιγμές" (1998), Πανελλήνια βράβευση, "Το πεπρωμένο μιας ζωής" (2003). Έχει γράψει επίσης πολλά βιβλία για παιδιά. Ανάμεσά τους τα: "Μέσα από το φως του φεγγαριού", "Όλου του κόσμου τα παιδιά" (διηγήματα, Εκδόσεις Πατάκη 2004), για το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας το 2005, "Ο γαλάζιος δράκοντας" (μυθιστόρημα, εκδόσεις Εν Τύποις 2006). Τα διηγήματά της έχουν αποσπάσει πολλές διακρίσεις, όπως το Α΄βραβείο ευρωπαϊκού διαγωνισμού διηγήματος των έντεκα δήμων της Βαλ ντι Νιέβολε της Ιταλίας, τον έπαινο του Πανελλήνιου διαγωνισμού διηγήματος του Δήμου Πετρούπολης και το Α΄βραβείο του διαγωνισμού συγγραφής παραμυθιού (Βόλτα με το φεγγάρι) για τη γνωριμία και την κατανόηση από παιδιά της ισότητας μεταξύ των ατόμων και της ίσης μεταχείρισης για όλους, που προκήρυξε το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών, το 2007-2008. Είναι μέλος του Κυπριακού ΠΕΝ και της Εθνικής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου. Από το 1969 μέχρι το 1997 έζησε στη Νιγηρία με την οικογένειά της.
Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ, ΑΝ ΗΞΕΡΑ ΑΛΛΙΩΣ ΝΑ Σ’ ΑΓΑΠΩ, ΗΛΕΚΤΡΑ. ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ.

 Το νέο της πόνημα "Ασυγχώρητο λάθος" που κυκλοφορεί και αυτό  από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και θα το βρείτε Εδώ