ΠΕΜΗ ΓΚΑΝΑ «ΚΑΠΡΑΓΙΑ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΝΟΗ
Η Λογοτεχνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός· ένα ονειρώδες πολίτευμα για όσους αποφασίζουν να τους κυβερνάνε τα συναισθήματά τους, ακόμα κι όταν αυτά συγκρούονται μεταξύ τους. Ένα πολίτευμα, λοιπόν, συναισθημάτων που μέσα σ’ αυτό γεννιούνται οι αξίες μιας ολόκληρης κοινωνίας. Ένα πολίτευμα, από την άλλη, το οποίο υφίσταται τη χειρότερη, ίσως, παρακμή του· όχι μόνο εξαιτίας των παγκόσμιων υγειονομικών συνθηκών, μα και από πολλούς ενδογενείς παράγοντες. Σε τέτοιες κρίσιμες περιόδους το ένστικτο επιβίωσης της Λογοτεχνίας διαθέτει μηχανισμούς οι οποίοι επιλέγουν την πένα εκείνη που έχει την ισχύ να οριοθετήσει από την αρχή, να «μεταρρυθμίσει» και να ξανακάνει πνευματικό ηγέτη τον χώρο αυτόν. Επομένως, νομίζω ότι η συγκεκριμένη εκλογή έχει γίνει στην γραφή της Κυρίας Πέμης Γκανά, και ειδικότερα στο μυθιστόρημά της «Καπράγια» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πνοή.
Η Καπράγια θα μπορούσε να είναι η φυλακή που όλοι έχουμε στην ψυχή, όπου εγκλωβίζουμε –ή τουλάχιστον προσπαθούμε– όλα τα αρνητικά που μας συμβαίνουν, τα οποία μετατρέπονται σε κανονικούς ανθρώπους. Μαζί όμως με αυτά τα αρνητικά συμπαρασύρονται –είτε ακούσια είτε μη– και αρκετά αγνά στοιχεία μας που όμως για να αντέξουν σε αυτή την εξορία θυσιάζουν σχεδόν ολόκληρη την ταυτότητά τους. Στο νησί-φυλακή οι δαίμονές μας ανταλλάσσουν προσωπεία με τους αγγέλους για να διασκεδάζουν απλά μαζί μας.
Πάμε τώρα να μιλήσουμε πιο απτά για το δημιούργημα αυτό. Η συγγραφέας έχει στα χέρια της δύο κλωστές, η μία είναι της πραγματικότητας και η έτερη της φαντασίας. Κεντάει ένα κείμενο τομή στην αόρατη σχεδόν σημερινή βιβλιοπαραγωγή, του οποίου οι χαρακτήρες μάς χαράζουν με κάθε τους κίνηση, νεύμα, λέξη ακόμα και με τη σιωπή τους. Θα πω ένα ακραίο παράδειγμα. Σε μια σκηνή δολοφονίας αισθάνεσαι, δίχως υπερβολή, να σου αφαιρεί κάποιος τη ζωή και ταυτόχρονα σε κατακλύζουν τύψεις, φόβος αλλά και μια υποβόσκουσα ηδονή για τον φόνο που μόλις διέπραξες. Επιπλέον, όλες οι αισθήσεις των χαρακτήρων γίνονται και δικές σου με απόλυτη φυσικότητα. Μυρίζεις τα φαγητά και τα φρεσκοπλυμένα τραπεζομάντηλα. Ακούς τον αέρα να ανακατεύει νευρικά με τα δάχτυλά του τη θάλασσα ώσπου να σκάσουν τα κύματα πάνω στον βράχο και να νιώσεις τους αφρούς στο πρόσωπό σου. Όταν συνομιλούν οι χαρακτήρες μεταξύ τους –αλλά και μόνοι τους–, αυθόρμητα θες εσύ να απαντήσεις αντί για εκείνους. Ζαλίζεσαι μες στη γοητευτική αγριότητα του Τοσκανικού αρχιπελάγους. Ανατριχιάζεις μπροστά στη φιγούρα κάποιων αγέρωχων μα και βαθιά πληγωμένων –άρα και περίπλοκων– ανθρώπων. Και τέλος, καθώς στέκεσαι στην άκρη ενός γκρεμού, λικνίζεσαι μαζί με τους ανέμους και αναρωτιέσαι, αν τολμήσεις και πέσεις, θα πεθάνεις ή θα βρεθείς σε μια άλλη ζωή πιο αληθινή ή και πιο ψεύτικη;
Η ιστορική λεπτομέρεια είναι η σφραγίδα της συγγραφέως στην «Καπράγια», όμως με τρόπο καθόλου εγκεφαλικό. Τα γεγονότα γίνονται βιώματά σου. Η αφηγηματική τεχνική της Κυρίας Γκανά ξυπνά την καινοτόμο διήγηση των συγγραφέων παλαιάς κοπής, αλλά συγχρόνως την εκσυγχρονίζει ακόμα περισσότερο. Δηλαδή, κάθε σελίδα που διαβάζεις, είναι σαν να ακούς να μιλά ένα κομμάτι του ίδιου σου του εαυτού, του οποίου την ύπαρξη αγνοούσες. Η βιωματική αφήγηση της συγγραφέως –συνεπώς και των χαρακτήρων– γίνεται βιωματική αφήγηση του αναγνώστη. Πάνω στην εμπειρία του συναισθήματος χτίζεται η σχέση του τριγώνου γράφοντος, ηρώων και αναγνώστη.
Οι λέξεις μεταφέρουν, στην ουσία, ολάκερη την πλοκή, η οποία στον πυρήνα της συνδυάζει με ανατριχιαστική αρμονία πολλά, αν όχι όλα, τα λογοτεχνικά είδη.
Η λογοτέχνιδα εκσυγχρονίζει και «κλασσικοποιεί» ξανά τη συγγραφή, και μ’ αυτό εννοώ ότι δεν θα ήταν καθόλου υπερβολικό να μιλάμε από τώρα για ένα κλασσικό έργο με δυνητική διεθνή ακτινοβολία. Και κάτι ακόμα που πετυχαίνει είναι να μας θυμίζει την επιμονή στον στόχο, ειδικά όταν μας βοηθά να ανασύρουμε από τα έγκατα του είναι μας ένα κομμάτι του και να το μετατρέπουμε σε νησί με όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Κυρία Πέμη Γκανά Καλοτάξιδο.
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου