Συγγραφέας : Παύλος Κουτουζής
Βιβλίο : Τα μικρά της Επανάστασης
Εκδόσεις : ΔΙΟΠΤΡΑ
Πρώτη δημοσίευση στον Ελεύθερο τύπο 06/12/2021
Ο Παύλος Κουτουζής είναι Ιστορικός με ειδίκευση στο Βυζάντιο, θεολόγος, με ειδίκευση στην ορθόδοξη θεολογία, έχει σπουδάσει παιδαγωγικά και ολοκληρώνει σπουδές Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.
Στο βιβλίο του «Τα μικρά της επανάστασης» .. Αναφέρεται σε 200 αυτοτελή επεισόδια από την προεπαναστατική, επαναστατική και μετεπαναστατική περίοδο, εστιάζοντας στις υποφωτισμένες οπτικές του 1821 και στα γεγονότα που οδήγησαν στην ίδρυση του σημερινού ελληνικού κράτους.
Με την ματιά του σύγχρονου Ιστορικού αναλύει μικρές και μεγάλες στιγμές της πορείας του Ελληνισμού προς την Επανάσταση, δίνοντας έμφαση σε άγνωστα περιστατικά έως την έξωση του Όθωνα από τη χώρα το 1862. Η Γλώσσα του βιβλίου είναι εύληπτη, συχνά παιγνιώδης απλή και άμεση.
Τα κεφάλαια είναι μικρά, σύντομης διάρκειας ετσι ώστε να διαβάζονται με ενδιαφέρον, διευρύνοντας τη γνώση του αναγνώστη για τις άγνωστα περιστατικά αυτής της καθοριστικής περιόδου των Ελλήνων.
Στόχος του συγγραφέα ήταν να διερευνήσει και να φωτίσει πραγματικότητες, νοοτροπίες και πρόσωπα της επανάστασης του ’21, μοχθώντας πάνω από ιστορικά βιβλία και πηγές, ως οξυδερκής παρατηρητής ώστε να αποδώσει ακέραιο το ιστορικό περιβάλλον στο οποίο ξετυλίγεται η ιστορία του. Βάζει τον αναγνώστη να βαδίσει σε μονοπάτια αποκτώντας την αίσθηση ότι όχι μόνο διαβάζει, αλλά βλέπει και ακούει όσα διαμείβονται στο τότε.
Αυτό που κάνει το εν λόγω πόνημα να ξεχωρίζει είναι ότι, σε αντίθεση με άλλα βιβλία του είδους του, δεν αρκείται σε απλή χρονολογική παράθεση των γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά, αντιθέτως, προτείνει μία εναλλακτική και περισσότερο κριτική προσέγγιση των γεγονότων. Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει με έξυπνο τρόπο ότι τα πρόσωπα της Ιστορίας δεν είναι πάντοτε εξορισμού “καλά” ή “κακά”, “άσπρα” ή “μαύρα”, αλλά συχνά απλά “γκρίζα”.
Το αποτέλεσμα αυτής της διαφορετικής προσέγγισης δεν μπορεί παρά να είναι επωφελές για τον αναγνώστη, τόσο εκείνον που είναι γνώστης του θέματος, αφού θα τον κάνει να διακρίνει πιο ξεκάθαρα εκείνα τα σημεία στα οποία ως τώρα πιθανόν να μην είχε δώσει ποτέ την αρμόζουσα βάση, αλλά και σε εκείνον ο οποίος δεν γνωρίζει αρκετά για το ζήτημα και θέλει να ενημερωθεί με αμεροληψία και εγκυρότητα. To δυνατό του σημείο είναι αναμφισβήτητα η εμπεριστατωμένη δεινότητα του συγγραφέα και οι πρωτότυπες αξιολογικές κρίσεις του για τα γεγονότα.
Οι λεπτομέρειες σ αυτό το βιβλίο είναι που συνθέτουν την ιστορική δράση των προσώπων και τις νοοτροπίες, οι οποίες είναι η βαθιά ιστορία. Ο συγγραφέας σκύβει στις πηγές και να αναδεικνύει αυτά που δεν έχουν τονιστεί από τους προηγούμενους. Η βιβλιογραφική τεκμηρίωση, δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να επεκτείνει την έρευνά του στα σημεία που επιθυμεί.
Στο τέλος ο κύριος Κουτουζής θέλει να δώσει έμφαση στην κοινωνική ιστορία της επανάστασης και στην καθημερινή ζωή των “άσημων” του 1821, δηλαδή των γυναικών, των παιδιών, των ανώνυμων πολεμιστών, των κάθε λογής κατατρεγμένων, των αντιηρώων και των αιχμαλώτων. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν περιλαμβάνονται και πολλές άγνωστες πληροφορίες σχετικά με λεπτομέρειες από τη ζωή των μεγάλων ονομάτων και των πρωταγωνιστών του 1821. Επιπλέον, ο συγγραφέας αποσκοπεί με τα κείμενά του να κινήσει την περιέργεια του αναγνώστη για περαιτέρω έρευνα και ανάγνωση.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν τα γεγονότα που παραθέτει, με συγκλόνισε η αποφασιστικότητα με την οποία ξεκίνησαν οι πρώτοι επαναστάτες και η άκαμπτη βούληση τους να ελευθερωθούν ή να πεθάνουν. Αυτό είναι δίδαγμα για κάθε άνθρωπο σε κάθε εποχή. Οι αποφάσεις οφείλουν να υπηρετούνται με κάθε θυσία.
«Τα μικρά της επανάστασης» μπορούν να διαβαστούν και αποσπασματικά ή να χρησιμεύσουν ως εγχειρίδιο σε καθηγητές Ιστορίας στα σχολεία για ανάγνωση στα παιδιά με κεφάλαια όπως αυτά που αναφέρονται στο Ρήγα Φεραίο, στις γυναίκες τις Χίου, στη φυγή του Παπαφλέσσα, την Πτώση του Σουλίου, στο χαρακτήρα του Κολοκοτρώνη, στο τέχνασμα του Αθανάσιου Διάκου, στις τελευταίες ώρες του «Καραισκάκη», στο χαρέμι του Χουρσίτ, στους Φαναριώτες, για τη σκληρότητα της αντιβασιλείας του Όθωνα … και άλλα..
Απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες οι οποίοι θέλουν να μάθουν με εγκυρότητα τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία τους.
Απόσπασμα από την επιστολή του Φωτάκου στον Τερτσέτη που αρνήθηκε να καταδικάσει τον Κολοκοτρώνη και τον Πλαπούτα
«[…] όσες φορές με βλέπεις δεν με λέγεις τίποτε άλλο, αλλ’αδιάκοπα με παρακινείς να βγάλω εις φως όσα γνωρίζω περί του ελληνικού Αγώνος, και μάλιστα εκείνα τα οποία ο ίδιος είδα με τα μάτια μου. Τα αυτά μου επαναλαμβάνεις κάθε ημέραν και με γράμματά σου.
Αι πολλαί σου, λοιπόν, αυταί παρακινήσεις τέλος πάντων εισακούσθησαν κατά τας τελευταίας ημέρας της ζωής μου· διότι είδα και εγώ ότι όσοι πεπαιδευμένοι επεχείρησαν να συγγράψουν την ιστορία του Αγώνος, από τας κακάς πληροφορίας τας οποίας έλαβαν από την φήμην και από τας εφημερίδας, όλοι έπεσαν εις χονδρά σφάλματα. Αυτοί έκαμαν άχαρα και απίστευτα τα ελληνικά πράγματα͘· Η Πατρίς λυπείται και στενάζει, και οι μεταγενέστεροι θα μας αναθεματίζουν, διότι δεν τους αφήσαμεν αληθινήν ιστορία»
Ένα βιβλίο που αναδεικνύει το ρόλο των αφανών ηρώων, οι οποίοι υπήρξαν η ψυχή του ξεσηκωμού, καταθέτοντας παράλληλα με αισθαντικότητα την άποψή του και για την παρακαταθήκη απλών αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου