Συγγραφέας: Κατερίνα Κουτουκάκη
Εκδόσεις Λιβάνη
Οι «ΔΕΚΑ ΑΛΗΘΕΙΕΣ» εκδόσεις Λιβάνη έφθασαν στα χέρια μου, μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων.
Σκέφτομαι να μιλήσω γι’ αυτό το βιβλίο ξεκινώντας ακριβώς από το θελκτικό και πρωτότυπο εξώφυλλο του.
Λευκό, λιτό, σε ευθυγράμμιση και αρμονία το όνομα, ο τίτλος και το σύμβολο που απεικονίζεται. Έμοιαζε με βαρίδι, μα έψαξα λίγο και βρήκα πως είναι ένα εκκρεμές. Με λίγο ψάξιμο ακόμα έμαθα τι συμβολίζει το εκκρεμές. Συμβολίζει το κέντρο. Όπου κι αν κινηθεί, καταλήγει στο κέντρο. Όταν έχεις τελειώσει το βιβλίο καταλαβαίνεις πως από το εξώφυλλο η συγγραφέας σε προϊδεάζει γι’ αυτό το οποίο θα σου μιλήσει. Για την Αλήθεια, την δική της, των ηρώων της, της ίδιας της ζωής. Κι η Αλήθεια βρίσκεται στο κέντρο του εαυτού μας κι ένα εκκρεμές στο εξώφυλλο, σχεδόν σου φωνάζει αυτό που θέλει στο τέλος να ενσταλάξει μέσα σου.
Η ιστορία ξεκινά και σε αρπάζει ‘από τα μαλλιά’ να μείνεις εκεί, να μην πάρεις ανάσα. Η Φωτεινή Αρχοντάκη κατάγεται από το Νησί κι η συγγραφέας έξυπνα αφήνει τον αναγνώστη να τοποθετήσει τους ήρωες στον δικό του τόπο, να τους ταιριάξει με τις δικές του οικείες εικόνες. Άλλωστε σε αυτή την ιστορία πολύ λίγο ρόλο παίζει ο τόπος. Πρωταγωνιστές είναι μόνο οι ήρωες. Αν ήταν θεατρικό έργο κι η συγγραφέας, η σκηνοθέτης του, είμαι σίγουρη πως θα έβαζε τους ήρωες της να παίζουν σε ένα αφαιρετικό σκηνικό. Άλλωστε και στην ίδια δεν αρέσουν οι μακροσκελείς περιγραφές.
Όταν κάποτε, στο προηγούμενο βιβλίο της, την είχα ρωτήσει γιατί δεν κάνει λεπτομερείς περιγραφές του χώρου ή του τόπου, μου είχε απαντήσει πως δεν μπορεί να γράφει κάτι που και η ίδια κουράζεται να διαβάζει.
Οι Δέκα Αλήθειες, είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που μιλά για ένα σημαντικό πρόβλημα, όπως είναι η αναπηρία, χωρίς να είναι μία ιστορία μελό και χωρίς να εστιάζει στο πρόβλημα αυτό με διάθεση να έλξει τον οίκτο του αναγνώστη. Τολμώ να πω πως «χρησιμοποιεί» την αναπηρία ως αίτιο, για να φωτίσει τις συνέπειες στις σχέσεις των ανθρώπων σε όλα τα επίπεδα. Αποδίδει την επιτυχία αυτή στη δύναμη που εκλύεται όταν αποφασίζουμε να κάνουμε την πίστη μας πράξη!
Ακροβατείς με επιτυχία ανάμεσα στο συναίσθημα και στην ωμή πραγματικότητα.
Θέλοντας να πω δύο λόγια για την πλοκή του βιβλίου θα σας αναφέρω πως η ηρωίδα, η Φωτεινή Αρχοντάκη, είναι μία όμορφη νέα γυναίκα που μεγαλώνει σε μια εύπορη οικογένεια στο Νησί. Εκεί γνωρίζει και παντρεύεται, μετά από αγώνα και αντιπαραθέσεις με την οικογένεια της τον Μάρκο Καλογήρου, γιο της μαγείρισσας τους. Λίγα χρόνια αργότερα φέρνουν στον κόσμο ένα κορίτσι, όπου λίγο πριν την βάφτιση του, ανακαλύπτουν πως το παιδί πάσχει από ένα νόσημα που του δημιουργεί μόνιμη αναπηρία. Και εκείνο είναι το σημείο όπου τα πάντα ανατρέπονται.
Πόσοι αντέχουν να ζουν με αυτό; Πως διαρρηγνύονται οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια, ανάμεσα στο ζευγάρι αλλά και στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον; Και οι φίλοι; Πόσο σημαντικός ή δευτερεύον μπορεί να είναι ο ρόλος τους στην ζωή μας; Η Μοίρα, το Θείο, οι φόβοι μας, ο θυμός μας, οι ανατροπές, οι ισορροπίες μας, οι επιθυμίες, οι προσδοκίες και οι προθέσεις μας, θέματα που η συγγραφέας αγγίζει και διαχειρίζεται με μαεστρία, εντάσσοντας τα σε μία ιστορία που όπως η ίδια λέει, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.
Και ποιος να το αμφισβητήσει όταν σε κάθε σελίδα του βιβλίου θα βρεις ένα κομμάτι του εαυτού σου ή ένα κομμάτι μίας ιστορίας που ο ίδιος ή ένας δικός σου άνθρωπος έχει βιώσει;
Η ηρωίδα του βιβλίου βρίσκεται κάποια στιγμή, έχοντας εγκαταλείψει τον τόπο της γιατί δεν αντέχει την κοινωνική και οικογενειακή πίεση, βρίσκεται στον Πειραιά, όπου και καλείται να ανταπεξέλθει μόνη στις μεγάλες δυσκολίες της καθημερινότητας της.
Οι αναφορές σε πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα, που μπαίνουν εμβόλιμα στο κείμενο για να μας δώσουν το χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία στον αναγνώστη πως πρόκειται για μία αληθινή ιστορία.
Το εύρημα και οι αναφορές στην παραμυθική μορφή της Μοίρας, στην τελευταία παράγραφο κάποιων κεφαλαίων, μου δημιούργησαν μια μεταφυσική ατμόσφαιρα, η οποία προσωπικά εμένα μου κέντρισε το ενδιαφέρον και μπήκα σε διαφορετικά μονοπάτια σκέψεων. Άλλωστε η Κατερίνα Κουτουκάκη και στο προηγούμενο βιβλίο της «παίζει» με την έννοια της Μοίρας και την δυναμική της πάνω στις ζωές των ηρώων της.
Η σκηνή που η Φωτεινή ανακοινώνει την διάγνωση του παιδιού της, στην οικογένεια της, είναι συγκλονιστική. Οι εκφράσεις στα πρόσωπα, τα συναισθήματα, τα αγγίγματα, δίνονται με τρόπο τέτοιο, σαν να διατρέχει μία κάμερα τον χώρο, τόσο όσο. Απόλυτα φυσιολογικό, ιδιαίτερα αν σκεφτεί κάποιος πως η υπόθεση του βιβλίου αγγίζει έντονα τον τομέα της ψυχολογίας. Και όταν θέλεις να αιτιολογήσεις τις λειτουργίες σκέψεων ή πράξεων, δεν μπορείς να μην αναλύσεις έστω και περιορισμένα την διαδικασία.
Οι ήρωες του βιβλίου έχουν λόγο ύπαρξης και απόλυτη συνέπεια στον ρόλο που καλούνται να παίξουν για να αποδοθεί η ιστορία.
Η συγγραφέας καλείται να αποτυπώσει την προσωπική της εμπειρία, με τρόπο ώστε να κρατήσει για ακόμη μία φορά την ισορροπία, να μπορέσει να αποτυπώσει χρήσιμη γνώση, αλλά και να μην ξεφύγει από το βασικό πλαίσιο της μυθοπλασίας.
Η συναισθηματική φόρτιση είναι έντονη σε αρκετά σημεία του βιβλίου, όπως η στιγμή που η μάνα ζητά την συγχώρεση της κόρης της κι εκείνη της απαντά «δεν μπορώ μάνα μου… δεν μπορώ» «Μα πως να δώσεις συγγνώμη σε κάποια που αρνήθηκε να ζήσει δίπλα σου σαν μάνα σου;». σελ 438.
Οι «Δέκα Αλήθειες» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, που μέσα από την οδό ενός κοινωνικού προβλήματος αγγίζει σχεδόν χειρουργικά, όλα τα επίπεδα σχέσεων ενός ανθρώπου και μίας οικογένειας. Ο τρόπος γραφής λυρικός, με καλοδουλεμένο λεξιλόγιο και σχεδόν μια μουσικότητα στον τρόπο που φτιάχνονται οι προτάσεις του..
Για μένα, ένα μυθιστόρημα που χρειάζεται να διαβάσει κάποιος, για να ρίξει κλεφτές ματιές στον τρόπο που κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να αλλάξουν την ζωή τους, κοιτάζοντας πάντα την φωτεινή της πλευρά. Καταποντίζει τον αναγνώστη και τον διαπερνά αφήνοντάς τον να παλινωδεί στις σκέψεις και τους προβληματισμούς που του δημιουργεί και αυτή είναι η αξία του.
Ελεύθερος Τύπος 7/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου