Συνέντευξη του εκδότη Νώντα Παπαγεωργίόυ στη Γιούλη Τσακάλου Ελεύθερος Τύπος 20/01/24 για τα 30 χρόνια Μεταίχμιο στο χώρο του βιβλίου!

Συνέντευξη του εκδότη Νώντα Παπαγεωργίου στη Γιούλη Τσακάλου Ελεύθερος τύπος για τα 30 χρόνια Μεταίχμιο στο χώρο του βιβλίου!

+++

30 χρόνια εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Ο ιδρυτής τους κος Νώντας Παπαγεωργίου μιλάει στον Ελεύθερο Τύπο και στη Γιούλη Τσακάλου για την πετυχημένη διαδρομή του εκδοτικού οίκου και τις μεγάλες ευθύνες απέναντι στο αναγνωστικό κοινό!

1. Πώς και πότε αποφασίσατε να δημιουργήσετε τον εκδοτικό σας οίκο; Πώς εξελίχθηκε η ταυτότητά του μέσα στον χρόνο;

Η απόφαση πάρθηκε εν θερμώ μεταξύ φίλων εκπαιδευτικών. Εκείνη την εποχή δίδασκα ως φιλόλογος σε σχολεία και κάποια στιγμή σε μια κουβέντα  με  συναδέλφους, που έγιναν λίγο αργότερα και συγγραφείς των βασικών φιλολογικών βοηθημάτων με τα οποία ξεκίνησε το Μεταίχμιο, έπεσε στο τραπέζι η ιδέα ενός εκδοτικού οίκου. Έτσι, το Μεταίχμιο ξεκίνησε δειλά δειλά με την έκδοση εκπαιδευτικών βιβλίων για το Γυμνάσιο και κάποιων επιστημονικών συγγραμμάτων ανθρωπιστικών σπουδών, για να επεκταθεί από το 2000 στη λογοτεχνία, μεταφρασμένη και ελληνική, στο παιδικό βιβλίο και στο non fiction.

2. Πώς προέκυψε ο τίτλος «Μεταίχμιο»; Ποιο ήταν το έμβλημά σας;

Κατά την αναζήτηση ενός πρωτότυπου τίτλου για τον νεοσύστατο εκδοτικό οίκο προτάθηκε η λέξη Μεταίχμιο, άρεσε σε όλους μας και τελικά επικράτησε.

3. Σε ό,τι αφορά την επιλογή των κειμένων που εκδίδετε, σταθμίζετε το ενδεχόμενο οικονομικό όφελος; Θα τυπώνατε ένα βιβλίο που, ενώ θα σας ικανοποιούσε η ποιότητά του, θα γνωρίζατε ότι –για οποιονδήποτε λόγο– δεν θα ήταν οικονομική επιτυχία;

Είναι άλλο να είσαι εκδότης και άλλο να είσαι επιχειρηματίας. Προσπαθώ να τα συνδυάσω. Κάποιες φορές τα καταφέρνω και κάποιες όχι, γιατί η ζυγαριά δεν ισορροπεί πάντα.

Το μότο μου όμως από την αρχή της καριέρας μου και της ίδρυσης του εκδοτικού οίκου, το οποίο με συνοδεύει μέχρι σήμερα,  είναι η ποιότητα. Με ενδιαφέρουν τα καλά βιβλία, αυτά που αντέχουν στον χρόνο, αυτά που αγγίζουν κάποια ευαίσθητη αναγνωστική χορδή και αγκαλιάζονται από τους αναγνώστες, αν φτάσουν στα χέρια τους. Είμαστε πολύ προσεκτικοί στις επιλογές μας, γιατί μεγάλο μέρος των αναγνωστών μας, αν όχι το μεγαλύτερο, είναι παιδιά, και πρέπει πάντα να προσέχουμε τι προτείνουμε στα παιδιά.

4. Ένας εκδοτικός όμιλος, κ. Παπαγεωργίου, πώς υπολογίζει το «άνοιγμα σε βιβλία κάθε χρόνο» (το ρίσκο που παίρνει με τις εκδοτικές επιλογές του συμπεριλαμβανομένου και του κόστους διαφήμισης), αν λάβουμε υπόψη μας τη δύσκολη οικονομική συγκυρία;

Χωρίς ρίσκο δεν πάμε μπροστά. Προσέχουμε όμως να κάνουμε σωστές εκδοτικές επιλογές και να προωθούμε τα βιβλία μας με πολλούς τρόπους.

Αν πράγματι έπρεπε να εκδοθούν, σίγουρα θα συναντήσουν και κάποιους αναγνώστες.

5. Τι πιστεύετε; Οι Έλληνες διαβάζουν;

Ας μη βαυκαλιζόμαστε. Οι Έλληνες δεν διαβάζουν συστηματικά. Δεν είναι ενεργητικοί αναγνώστες. Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Δεν υπάρχει αναγνωστική κουλτούρα και δεν καλλιεργείται από την πολιτεία. Για να μεγαλώσουμε αναγνώστες χρειάζονται θεσμικά μέτρα, βιβλιοθήκες με σύγχρονους τίτλους, σχολεία που προωθούν την ανάγνωση, δράσεις φιλαναγνωσίας που εμπλέκουν όλους μας, όπως η χριστουγεννιάτικη παράδοση της Ισλανδίας, όπου όλοι κάνουν δώρο ένα βιβλίο.

6. Με ποιο κριτήριο εντάσσετε Έλληνες και ξένους συγγραφείς στο εκδοτικό σας πρόγραμμα;

Με το κριτήριο ότι έχουν γράψει μια απολαυστική ιστορία ή με το κριτήριο ότι το βιβλίο τους θα προβληματίσει, αν πρόκειται για μη μυθοπλαστικά βιβλία. Δεν μπορούμε φυσικά να αγνοήσουμε τους καταξιωμένους συγγραφείς, όπως την Annie Ernaux, κάποια βιβλία της οποίας είχαν κυκλοφορήσει στα ελληνικά πριν από χρόνια, αλλά ήταν εξαντλημένα, και επενδύσαμε στο να μεταφράσουμε από την αρχή το έργο της αναθέτοντας στην εξαιρετική μεταφράστρια Ρίτα Κολαΐτη όλα τα βιβλία της. Και με το Νόμπελ που ήρθε το 2022 δικαιωθήκαμε. Πάντα όμως αναζητούμε τις νέες λογοτεχνικές φωνές, είτε είναι Έλληνες είτε είναι ξένοι, που πιστεύουμε ότι θα ξεχωρίσουν και αναλαμβάνουμε να τις συστήσουμε και στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό.

7. O εκδότης Νώντας Παπαγεωργίου σε ποια κατηγορία βιβλίων επενδύει περισσότερο;

Σε όλες, χωρίς καμία διάκριση. Ένας πατέρας δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα παιδιά του.

8. Σε μια εποχή όπου η κουλτούρα της ακύρωσης έχει τη δική της δυναμική στη δημόσια σφαίρα και ζητήματα πολιτικής ορθότητας εγείρονται πλέον και στη λογοτεχνία, κατά τη γνώμη σας πόσο επηρεάζεται η ελευθερία έκφρασης ενός συγγραφέα και σε ποιο βαθμό επιτρέπονται οι όποιες εκδοτικές παρεμβάσεις;

Είμαι τελείως αντίθετος του φαινομένου της «cancel culture», της διεθνούς τάσης για ηθικολογία που έχει επίκεντρο το Διαδίκτυο και κυρίως τα σόσιαλ μίντια τα οποία σε αυτές τις περιπτώσεις μετατρέπονται σε ένα τοξικό περιβάλλον με αναρτήσεις που κατακρίνουν, χλευάζουν και «ακυρώνουν» δημιουργούς και κατ’ επέκταση ανθρώπους. Ένα είδος «λαϊκού δικαστηρίου» δηλαδή.

Τα ζητήματα πολιτικής ορθότητας κατά τη γνώμη μου πρέπει να αφήσουν ανεπηρέαστη τη λογοτεχνία. Η ελευθερία έκφρασης ενός συγγραφέα είναι βασικό στοιχείο για να μπορέσει να δημιουργήσει, αρκεί να μην προσβάλει υπαρκτά πρόσωπα.

9. Ποια είναι η σχέση σας με τις νέες τεχνολογίες, τα Social Media, αλλά και το e-book; Η αγορά των audio books, για παράδειγμα, πόσο αλλάζει τα εκδοτικά δεδομένα;

Προσπαθώ να συμπορευτώ με την εποχή της ψηφιακής επανάστασης και εν μέρει έχω κάνει πρόοδο. Παρακολουθώ τα σόσιαλ μίντια στο μέτρο του δυνατού, διαβάζω ebooks και ακούω ενίοτε audiobooks, χωρίς όμως ούτε τα ακουστικά ούτε τα ψηφιακά βιβλία να έχουν υποκαταστήσει το χαρτί, την παραδοσιακή έντυπη έκδοση. Το ίδιο ισχύει και στην ελληνική αγορά. Ένα μικρό ποσοστό αναγνωστών προτιμά ebooks ή audiobooks. Πάντως, η άποψή μου είναι ότι οποιοσδήποτε τρόπος οδηγεί στην ανάγνωση βιβλίων είναι καλοδεχούμενος και ανοίγει τον δρόμο σε νέους αναγνώστες.

10. Τι προσδοκίες τρέφετε; Υπάρχουν μελλοντικά σχέδια που θα μπορούσατε να μας εμπιστευθείτε; (χαμόγελο)

Προχωράμε στην υλοποίηση του εκδοτικού μας προγράμματος. Θα συνεχίσουμε να εκδίδουμε καλά βιβλία, είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε έπειτα από την αποδοχή που έχουμε εισπράξει τόσα χρόνια από όσους αγαπούν και είναι κοντά στο βιβλίο. Μία από τις προσδοκίες μου είναι ο πολιτισμός να βρει τη θέση που του αξίζει στη χώρα μας.

11. Και μια τελευταία ερώτηση: Αν σας ζητούσα να κάνετε έναν απολογισμό έπειτα από τόσα χρόνια σκληρής αλλά και δημιουργικής δουλειάς, τι θα λέγατε;

Θα έλεγα πως απ’ ό,τι φαίνεται, κάτι καταφέραμε. Κι αυτό δεν είναι λίγο. 

 

 

Γιούλη Τσακάλου

Ελεύθερος τύπος