"ΝΥΦΙΚΟ ΑΠΟ ΠΟΡΦΥΡΑ" - ΣΟΦΙΑ ΒΟΙΚΟΥ
Εκδόσεις Ψυχογιός
Επισκέπτης του Melnik στη Βουλγαρία διαπιστώνει αμέσως τη διαφορά στην καλαισθησία των οικημάτων και του περιβάλλοντος χώρου από τα υπόλοιπα γειτονικά χωριά και κωμοπόλεις. Στην καλαισθησία αυτή αντικατοπτρίζεται το υπόβαθρο των Ελλήνων εκείνων, των απογόνων Βυζαντινών αυτοκρατόρων, που κατοίκησαν εκεί και διέπρεψαν, πριν εκδιωχθούν, περίπου έναν αιώνα πριν.
Η Σοφία Βόικου, από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του ιστορικού μυθιστορήματος, ρίχνει ένα δυνατό προβολέα σε μία σκοτεινή σελίδα της αληθινής ιστορίας και την συνταιριάζει με μία ευφυέστατη μυθιστορία, η οποία ρέει αδιάκοπα από την αρχή. Επιτυγχάνει με μαεστρία να μεταλαμπαδεύσει γνώση στον αναγνώστη μέσω των ηρώων της που καλούνται να πρωταγωνιστήσουν.
Με μία μαγευτική γραφή και ένα εύρος γνώσεων της πραγματικής ιστορίας εμπλουτισμένο με ένα λεξιλόγιο πλήρως εναρμονισμένο με την αλλοτινή αυτή εποχή, αναπαριστά δυνατές σκηνές και απόλυτα συγκλονιστικούς διαλόγους που μεταγγίζουν βαθύ συναίσθημα. Μας τοποθετεί αμέσως στην ατμόσφαιρα της περιόδου των αρχών του 20ου αιώνα επι Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το Μελένικο, το σημερινό Βουλγαρικό Melnik, τόπος απόμακρος, περιτριγυρισμένος από ασβεστολιθικά βουνά, είναι μακριά από θάλασσα. Τόπος εξορίας ευγενών και βυζαντινών αυτοκρατόρων, περιδιαβαίνεται από Έλληνες, Τούρκους και Βουλγάρους το 1906 που το διεκδικούν. Τόπος που διαμορφώνει χαρακτήρες και αναδύει ήρωες στο πέρασμα του χρόνου. Διασχίζουμε τον χρόνο με τον Μακεδονικό αγώνα και τους δύο Βαλκανικούς Πολέμους με τις αλλεπάλληλες ανατροπές που συντελούνται ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους σε μία Γή που αλλάζει "χέρια" μέχρι το 1913.
Μία γέφυρα μας μεταφέρει απρόσκοπτα στη σύγχρονη εποχή συνδέοντας γεγονότα με έναν καθ όλα ανατρεπτικό τρόπο.
Ο Κομνηνός Λάσκαρις, βυζαντινής καταγωγής, επιτυχημένος έμπορος στη Βιέννη, ευεργέτης του Μελένικου. Πατριαρχικός στην οικογένεια που διαφεντεύει κατά το σύνηθες, συμφωνεί για τον γάμο της θυγατέρας του ερήμην της…
«Ο γάμος ήταν υπόθεση του πατέρα, μία συμφωνία εμπορική».(σελ.172)
«Έτσι ήταν από πάντα το γραμμένο, ο πατέρας προσφέρει θυσία το τέκνο του, ο Αγαμέμνονας την Ιφιγένεια, ο Αβραάμ τον Ισαάκ, ο Λάσκαρις τη Θεοφανώ».(σελ.173)
Η Ευγενία, σύζυγος του Κομνηνού, αγέρωχη οικοδέσποινα, παραδοσιακή, αλλά και ανεξάρτητη κατά τις συχνές απουσίες του συζύγου της στη Βιέννη, καταρρέει τραγικά μετά το αναπάντεχο…
Η Θεοφανώ, η όμορφη αρχοντοπούλα μοναχοκόρη του Κομνηνού, δυνατή προσωπικότητα, υπερήφανη, ατίθαση και απείθαρχη. Ερωτεύσιμη από θεούς και δαίμονες. Ανυπότακτη σαν τον τόπο της…
Οι Κωνσταντίνος και Μανασσής Λάσκαρις, οι δύο γιοί του Κομνηνού, τον διαδέχονται στις κομπανίες και αποτυγχάνουν. Η λύση που βρίσκουν για να επιβιώσουν οικονομικά θα τους συντρίψει…
Ο Νεόφυτος Βούδημος, ο αποκρουστικός εμφανισιακά, ηλικιωμένος γαμπρός, μεγαλόψυχος, καλόκαρδος, πιστός και υπομονετικός. Λάτρης της γενέτειράς του…
Ο Πέτκο, ο σκληροτράχηλος εξαρχικός κομιτατζής, γεννημένος με το όπλο στο χέρι, μαθημένος να πολεμά όλη του τη ζωή στα βουνά και να κατακτά τόπους…παλεύει να κατακτήσει και καρδιές…
Ο δάσκαλος Ανδρέας, κοντός και αδύνατος, αλλά με υψηλό φρόνημα πατριώτης, με πυγμή και περίσσιο θάρρος σε αυτά που πιστεύει…
Τέλος ο συγκλονιστικός Λάζαρος. Πράος και αγαθός άνθρωπος του Θεού. Μεγαλωμένος στη Μονή Ιβήρων, στέλνεται από τον ηγούμενο στη Μονή Ροζινού, Μετόχι της Μονής Ιβήρων, λίγο έξω από το Μελένικο, να δοκιμαστεί στις ανθρώπινες αδυναμίες πριν ενδυθεί το μοναχικό σχήμα. Αφοσιωμένος σε ό,τι πρεσβεύει ο λόγος του Θεού, στις συναντήσεις του με τη Θεοφανώ στο μοναστήρι νιώθει μετέωρος. Μία εσωτερική τρικυμία τον κατακλύζει… σείεται ο κόσμος του σε μία ανατριχιαστική πάλη ανάμεσα στο πνεύμα και τη σάρκα, την ανθρώπινη φύση του.
Οι πρωταγωνιστές δεν είναι μονοδιάστατοι. Το καλό αντιπαλεύει το κακό σε μία αέναη πάλη στη ψυχή.Και οι κάτοικοι αγωνίζονται να διατηρήσουν ατόφια την ελληνικότητά τους, τη γλώσσα, τις συνήθειες, τη θρησκεία τους. Κάνουν παρακλήσεις και προσευχές και ελπίζουν στη πολυπόθητη ένωση με την Ελλάδα, το κέντρο των αποφάσεων της οποίας είναι πολύ μακριά……... Αναγκάζονται να υπομένουν οχλήσεις από τον Τούρκο, και να υποχωρούν σε εκβιασμούς του Βουλγαρικού κομιτάτου. Βλέπουν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται και τα οικονομικά τους να αιμορραγούν…...
«Σαν τα όρνια λοιπόν είχαν πέσει οι Βούλγαροι στο Μελένικο και ξέσκιζαν κομμάτι κομμάτι τις σάρκες του.» (σελ.436)
Ρέει το αίμα άφθονο και βάφει…Πορφυρό! Το Βυζαντινό χρώμα της χαράς μετατρέπεται σε χρώμα πένθους.
«Χάνεται η εικόνα του παρελθόντος. Τούτη τη στιγμή παρόν, παρελθόν και μέλλον είναι όλα ένα κουβάρι» (σελ.537)
Η ιστορία του βιβλίου έχει πολλές στιγμές κορύφωσης. Πολλές στιγμές που κόβουν την ανάσα, όπως χωρίς ανάσα γράφει η Σοφία Βόικου αυτό το σπουδαίο επικό έργο.
Νατάσα Μουτούση
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ
φωτο Νατάσα Μουτούση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου