Όταν
αποφασίσεις να συναντήσεις έναν άνθρωπο με παιδεία, πραγματικό γνώστη του
βιβλίου, τότε πρέπει να είσαι προετοιμασμένη για δυνατές συγκινήσεις.
Γνωρίζοντας
την προσφορά του στα Ελληνικά Γράμματα και γνωρίζοντας ακόμη περισσότερο την
δυνατότητα της πέννας του πήρα το θάρρος να έρθω σε επικοινωνία με τον κύριο
Ισίδωρο Ζουργό.
-Είστε μια
πολύ δημιουργική πέννα. Έχετε βραβεία, σας εκτιμούν οι αναγνώστες αλλά
κυρίως σας παραδέχονται οι ομότεχνοί σας
συγγραφείς. Ό,τι γράφετε οι αναγνώστες το διαβάζουν "απνευστί" και
περιμένουν το επόμενο. Τι σας ώθησε να αφήσετε την σκέψη σας, την φαντασία σας
αλλά σαφώς και τις γνώσεις σας να "τακτοποιηθούν" σε ένα βιβλίο; Στο
πρώτο σας βιβλίο;
Με άλλα
λόγια με ρωτάτε τι ήταν αυτό που γέννησε όλη αυτήν την εμμονή ώστε οι εμπειρίες
και οι φαντασιώσεις ενός προσώπου να εσωκλείονται σε ένα μυθιστόρημα. Γιατί με
άλλα λόγια ξεκινάει κάποιος να γράφει; Την ολοκληρωμένη απάντηση ίσως τη βρείτε
στον λαβύρινθο της ψυχανάλυσης ή της φιλοσοφίας, αυτό που μπορώ εγώ να σημειώσω
είναι ότι οι συγγραφείς, όταν ξεκινούν όλη αυτήν την περιπέτεια της γραφής, δεν
γνωρίζουν -γιατί θα έπρεπε άλλωστε- τι ωθεί μέσα τους τις λέξεις να βγουν στο φως.
Σίγουρα είναι μια πράξη μίμησης της ανάγνωσης, μια διαφυγή από τους κοινωνικούς
μας ρόλους, μια νοσταλγία μιας άλλης ιδιότυπης ελευθερίας. Η συγγραφή
λογοτεχνίας - μιλάω μόνο γι’ αυτή και όχι για οποιοδήποτε βιβλίο –μπορεί να
είναι εξομολόγηση, παιχνίδι λέξεων και εννοιών, προσευχή, ένα δοξαστικό του
έρωτα και της ζωής, πάνω από όλα όμως είναι συνώνυμο της αναπνοής του
συγγραφέα, η αποκλειστικά δική του δερματοστιξία.
-Γνωρίζω
πως έχετε γράψει αρκετά βιβλία στα οποία
έχω την αίσθηση πως σας ενδιαφέρουν θέματα "άλλων καιρών".
Είναι αλήθεια πως σας κεντρίζει η ιστορία; Ομολογώ δε πως μου φαντάζει
εξαιρετικά δύσκολο να πραγματεύεται ένας συγγραφέας γεγονότα που πέρασαν,
ξεχάστηκαν ίσως. Γεγονότα που δεν έχει ιδία άποψη, δεν τα έζησε και είναι άξιο
θαυμασμού όταν, όπως εσείς, μπορεί να τα καταγράψει χωρίς να πελαγοδρομεί ή να
φανεί αναξιόπιστος. Εσείς γιατί ασχολείσθε με το "παρελθόν"; Η
δεξιοτεχνία σας να ενσωματώνετε τα ιστορικά γεγονότα στα λογοτεχνικά σας έργα
από τη «Σκιά της Πεταλούδας» κι έπειτα στην «Αηδονόπιτα» μου έχει κάνει μεγάλη
εντύπωση.
Νομίζω πως
όλοι οι μυθιστορηματογράφοι όταν καταπιάνονται με άλλες εποχές κατά βάθος
αναζητούν αυτήν την πλευρά του ανθρώπου η οποία παραμένει αναλλοίωτη μέσα στον
χρόνο. Δεν είμαστε βέβαιοι πως αυτό όντως συμβαίνει, δηλαδή ότι ο άνθρωπος μέσα
από την Ιστορία χιλιάδων χρόνων είναι ουσιαστικά ο ίδιος, το μυθιστόρημα όμως
είναι ένα εργαλείο για να μιλήσεις για το τότε και για το σήμερα. Αν όντως στον
πυρήνα της ουσίας του ο άνθρωπος είναι πάντα ο ίδιος, μια τέτοια γραφή είναι
ένας πολύ ελκυστικός τρόπος να το παρουσιάσει κανείς, μια άλλη δοκιμή
ανθρωπογνωσίας.
περισσότερα για το βιβλίο εδώ
περισσότερα για το βιβλίο εδώ
-Ζούμε σε
μια εποχή κρίσης πρωτόγνωρης για τη σύγχρονη ιστορία, κρίση που έχει επηρεάσει
τις ζωές όλων μας ο Ματίας Αλμοσίνο είναι μια θετική παρουσία. Να φανταστώ ότι
εν μέσω κρίσης προέκυψε αυτός ο χαρακτήρας;
Ο Ματίας
γεννήθηκε ως προσωπική μου ανάγκη στην εποχή της κρίσης. Ένας ξεκάθαρα θετικός
ήρωας, με διερευνητικό νου, με ανθρωπιά, με μια βουβή αγάπη που αντιμάχεται τη
μελαγχολία ήταν νομίζω μια λογοτεχνική περσόνα που την είχαν ανάγκη και οι
ίδιοι οι αναγνώστες. Τρία χρόνια σχεδόν μετά την εμφάνισή του κρατάει ακόμη το
πρωτόγονο στηθοσκόπιο στα χέρια του, πολυμαθής και διάφανος να κοιτάζει τους
αναγνώστες στα μάτια.
περισσότερα για το βιβλίο εδώ
-Αν-υποθετικά-σταματούσατε να γράφετε για κάποιον λόγο, τι θα σας έλειπε
περισσότερο; Οι ώρες που σχηματίζετε τον «μύθο» σας, οι ώρες που βρίσκεστε σε
αέναο ψάξιμο μέσα σε μονοπάτια ιστορίας, οι ώρες που θα περιμένετε τις
αντιδράσεις του Αναγνώστη; Οι ώρες της καταξίωσης μετά από μερόνυχτα δουλειάς;
Ίσως κάτι άλλο;
Αν
συνέβαινε σε σας να διακόψετε μια μακροχρόνια ερωτική σχέση, τι θα σας έλειπε;
Μα όλα, είμαι σίγουρος ότι θα μου απαντούσατε. Η μνήμη, η ζωή η ίδια δεν
τεμαχίζεται. Η σχέση των συγγραφέων με τη γραφή και τη δημιουργία είναι μια
σχέση ζωής και έρωτα, είναι αυτό το απαραίτητο περίσσευμα που η πραγματική ζωή
αδυνατεί να προσφέρει.
-Στις μέρες
μας παρατηρείται ένας εκδοτικός οργασμός. Πολλοί νέοι τίτλοι βιβλίων,
εκατοντάδες συγγραφείς. Πώς τοποθετείστε απέναντι στα βιβλία νέων συγγραφέων;
Βλέπετε πολλές διαφοροποιήσεις ως προς τις θεματικές που πραγματεύονται; Πώς θα
σχολιάζατε την περίπτωση της εύπεπτης πεζογραφίας;
Αυτό που
κυρίως διαφοροποιεί τους συγγραφείς της ευκολίας από τους πραγματικούς
δημιουργούς είναι η αγωνία για τη γλώσσα. Οι πρώτοι μηρυκάζουν τη γλώσσα της
τηλεόρασης, των εύπεπτων αλλά και ενίοτε σαχλών σήριαλ ενώ οι δεύτεροι
προσπαθούν να κατακτήσουν την ιδιοπροσωπία τους καλλιεργώντας με καθημερινή
βάσανο τα εκφραστικά τους μέσα. Οι πρώτοι χαϊδεύουν, προσφέρουν με τη σέσουλα
κραυγαλέα συναισθήματα, λαϊκίζουν με κάθε τρόπο. Οι πραγματικοί δημιουργοί
νιώθουν την ανάγκη και την ανευλαβή παρόρμηση να αναδιατάσσουν κάθε φορά την
τάξη του κόσμου, να ροκανίζουν τους αισθητικούς κανόνες τους οποίους άλλοτε
ερωτεύονται κι άλλοτε αμφισβητούν. Στην Ελλάδα, κατ’ εξοχήν χώρα της σύγχυσης
και της ευκολίας, συχνά αδυνατούμε να ξεχωρίσουμε το ουσιαστικό από το εύκαιρο
και ανούσιο. Πολλές φορές με ρωτούν μα πως ξεχωρίζετε εσείς τα βιβλία ως
αναγνώστης, πώς κάνετε την προσωπική σας αποτίμηση; Δεν υπάρχει κανόνας σε αυτό
ούτε μετρητής ποιότητας που να ταιριάζει σε κάθε περίπτωση. Το μόνο που θα
μπορούσα να προσθέσω είναι ότι σίγουρα η μνήμη που μένει ζωντανή για κάποιο
βιβλίο που διαβάσαμε είναι ένδειξη της εσωτερικής μας συγγένειας με τον κόσμο
του συγγραφέα. Ο πανδαμάτωρ χρόνος κάνει τις τελικές ποιοτικές αποτιμήσεις.
-Ως
εκπαιδευτικός θα ήθελα να μας πείτε τη γνώμη σας .. Οι γνώσεις που αποκτά
κάποιος σπουδάζοντας ,όταν φτάσει η ώρα να τις χρησιμοποιήσει στην πράξη πόσο
βοηθούν, πόσο αρκούν και πόσο ελλιπής ίσως να αισθάνεται κάποιος όταν μπει στη
τάξη να διδάξει; Χρειάζεται η "δια βίου μάθηση" όπως λέγεται τώρα η
συνεχής ενημέρωση και εάν ναι πόσο εφικτό μπορεί να είναι δεδομένου πως οι ώρες
είναι 12 μέρα και 12 νύχτα;
Οι γνώσεις
που αποκτά ένας νέος άνθρωπος όταν τελειώνει μια παιδαγωγική σχολή, από όσο
γνωρίζω, οι περισσότερες είναι απαραίτητες. Δεν είναι όμως γνώσεις άμεσης
εφαρμογής και αυτό είναι φυσικό γιατί μιλάμε για ανθρώπους και όχι για μηχανές.
Η εμπλοκή με τη καθημερινή διδακτική πράξη είναι αυτή που ολοκληρώνει το
πορτρέτο του παιδαγωγού. Οι γνώσεις του πανεπιστημίου είναι κυρίως γενικές
αρχές και εγκυκλοπαιδική μόρφωση. Αν θέλετε και μια πρόταση, θα ήθελα πολύ όλοι
οι νέοι δάσκαλοι να περνούν δυο χρόνια υποχρεωτικής μαθητείας στην τάξη δίπλα
σε έναν έμπειρο δάσκαλο. Σε ό,τι βέβαια έχει να κάνει με τη δια βίου μάθηση
αυτή αφορά πια τους πάντες και για πάντα. Η παραγωγή της γνώσης αυξάνεται με
εντυπωσιακό ρυθμό οπότε η ενημέρωση αρχικά και οι προσαρμογές που θα ακολουθήσουν
είναι απαραίτητες.
-Γράφετε
πολλά χρόνια, έχετε καταθέσει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο κι έχετε κερδίσει
επάξια μια θέση στην καρδιά των αναγνωστών σας αλλά και την εκτίμηση των
ομότεχνών σας. Ποιο ή ποια από τα βιβλία σας ξεχωρίζετε; Έχετε κάποιο συγγραφικό
«όνειρο» που θα θέλατε να πραγματοποιήσετε;
Όλοι οι
συγγραφείς έχουν κάποια από τα βιβλία τους με τα οποία έχουν μια πιο στενή
σχέση, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο να το πει κανείς. Το δε συγγραφικό μου όνειρο
είναι κυρίως το εξής: Να συνεχίσω να γράφω βιβλία που να έχουν λόγο ύπαρξης και
για μένα και για τους αναγνώστες. Να ανανεώνομαι στη θεματογραφία, στους
τρόπους έκφρασης, στις τεχνικές, ώστε να νιώθω ανακαινισμένος. Να καταφέρω να
γράφω ει δυνατόν ως το τέλος.
-Όταν ένας
Συγγραφέας γράψει ένα βιβλίο και έρθει η καταξίωση από όλους, πόσο
"βάρος" προσθέτει η διάκριση αυτή στην μετέπειτα συγγραφική του
πορεία; Ποια ευθύνη γεννά μια τέτοια καταξίωση απέναντι στο κοινό των
αναγνωστών, που περιμένουν τη συνέχεια του έργου του;
Είναι
βαθύτατα ανθρώπινο να νιώθεις το βάρος της φήμης και της αποδοχής ενός
προηγούμενου βιβλίου. Αυτό μπορεί να σημαίνει απλά άγχος αλλά και τον χειρότερο
φόβο και την ανασφάλεια να βγεις από την πεπατημένη. Καμιά φορά, ξέρετε, είναι
πολύ σημαντικό οι συγγραφείς να αποκτούν τη νοοτροπία του παίκτη της ρουλέτας,
γιατί στη λογοτεχνία πρέπει να τα παίζεις όλα και δεν είναι καθόλου ποιητικό ή
γοητευτικό να γυρνάς στο σπίτι απλά και μόνο με τα λεφτά σου, με τα μπάγια σου,
όπως το λέγαμε μικροί όταν παίζαμε μπίλιες.
-Κοιτάζοντας
έναν νέο συγγραφέα στα μάτια τι θα τον συμβουλεύατε;
Να ρωτήσει
πολλές φορές τον εαυτό του αν μπορεί να ζήσει χωρίς τη γραφή. Να συνεχίσει μόνο
αν είναι βαθύτατα πεπεισμένος ότι αυτός είναι ο δικός του δρόμος και να ξέρει
ότι θα χρειαστεί να θυσιάσει πολλά ως το τέλος της διαδρομής.
-Έχω την
εντύπωση ότι κάθε φορά που κάποιος γράφει ένα βιβλίο, βάζει την ίδια του την
ψυχή. Ζει μέσα από την πλοκή του βιβλίου. Εσείς όταν τελειώνετε ένα βιβλίο και
γράψετε τη λέξη «ΤΕΛΟΣ» τι αισθάνεστε; Πως αποχωρίζεστε από τους ήρωές σας και πάτε στους επόμενους ;
Η σχέση του
συγγραφέα με τους ήρωές του είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της ιστορίας της
συγγραφής. Οι ήρωες των μυθιστορημάτων του είναι συχνά τα φαντάσματά του, όσο
και να τα ξορκίζει, αυτά συχνά αρνούνται να τον εγκαταλείψουν. Γι’ αυτό βλέπετε
πολλές φορές κάποιους ήρωες να επανέρχονται μέσα από καινούρια μυθιστορήματα. Ο
Γιούγκερμαν του Καραγάτση, για παράδειγμα, επανεμφανίζεται στον Κίτρινο φάκελο.
Κάποιοι άλλοι συγγραφείς, κυρίως αστυνομικών μυθιστορημάτων, έχουν κάθε φορά
τον ίδιο ήρωα. Νομίζω ότι για τη σχέση μας με τους χάρτινους ανθρώπους που
φτιάξαμε εμείς οι ίδιοι είναι κάτι πολύ σύνθετο και θα μπορούσαμε να μιλάμε με
τις ώρες. Ίσως να είναι τελικά και αυτό ένα αρχέτυπο που έχει να κάνει με τη
γέννηση και τον θάνατο.
-Ο χώρος
της Λογοτεχνίας είναι μικρός ή χωράει κάθε νέα ιδέα, κάθε άνθρωπο που πιστεύει
πως μπορεί να γράφει.
Ο χώρος
είναι ανοιχτός για όλους και ιδιαίτερα για τους νέους, αλίμονο σε όλους μας αν
δεν ήταν έτσι. Προσωπικά θα ήθελα να τους βλέπω να εισέρχονται με συνείδηση
χρέους αλλά και με την ελευθερία της αμφισβήτησης. Προσέξτε, αυτά τα δύο δεν
είναι αλληλοσυγκρουόμενα.
-Σε έναν
Συγγραφέα συνηθίζεται να ρωτούν στο τέλος μιας κουβέντας, τι ετοιμάζει τώρα.
Δεν θα ξεφύγω από το πλαίσιο και σας ρωτώ ευθέως τι ετοιμάζετε και σε ποιο
στάδιο είναι;
Ένα
καινούριο μυθιστόρημα που έχει αρχίσει να βλέπει το τέλος του από μακριά. Η
συνέχεια επί της χάρτινης οθόνης…
Περισσότερα για τον συγγραφέα μας εδώ
ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ
ΓΙΟΥΛΗ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Υπέροχη συνέντευξη!! Ένας μεγάλος συγγραφέας....
ΑπάντησηΔιαγραφή