Συνέντευξη της συγγραφέως Ελένης Κεκροπούλου στη Γιούλη Τσακάλου στον Ελεύθερο Τύπο 27/01/23 για το βιβλίο «Το Σταυροδρόμι των Ρωμιών της Πόλης», Εκδόσεις Ωκεανός

Συνέντευξη της συγγραφέως/εκδότριας Ελένης Κεκροπούλου στη Γιούλη Τσακάλου - Ελεύθερος τύπος 27/01/2023

 

Το νέο ιστορικό μυθιστόρημα της Ελένης Κεκροπούλου «Το Σταυροδρόμι των Ρωμιών της Πόλης», βασίζεται σε ζωές μεγάλων Ελλήνων της Ρωμιοσύνης! Έχτισαν έναν λαμπρό μυθικό κόσμο στην Πόλη του 19ου αιώνα!  Στήριξαν οικονομικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία στις δύσκολες στιγμές της. Ό,τι είναι σήμερα η Τουρκία, το οφείλει σ αυτούς, τους μεγιστάνες της Ανατολής. Στους Ζαρίφηδες στους Μπαλτατζήδες στους Ράλληδες. Η Ελένη Κεκροπούλου στα περισσότερα βιβλία της μιλάει για τα δεινά αλλά και τα μεγάλα κατορθώματα των Ελλήνων, για όσα χάσαμε και όσα αντέξαμε, μα κυρίως μας υπενθυμίζει ότι το καλύτερο μέλλον που κάποτε προσδοκούσαμε ως χώρα ακόμα και τώρα μπορεί να έρθει! Με δέσιμο, αλληλοβοήθεια και αλληλοστήριξη! Αρκεί να μη το ξεχνάμε! ΓΙΑΤΙ δουλειά της Ιστορίας είναι ακριβώς αυτό: να προφητεύει το αύριο και να μας το δείχνει. Δουλειά δική μας είναι να βλέπουμε πού μας δείχνει το δάχτυλό της.

 

 1.Αναρωτιέμαι καμιά φορά άραγε ενεργούμε σαν να υπήρχαν σταθερές, τις οποίες εξυμνούμε μεγεθύνουμε συνεχώς και επαναπαυόμαστε  (και από τις δυο πλευρές); Τι έφταιξε και τα χάσαμε όλα στην πορεία; H αίσθηση της σιγουριάς μήπως;

Ίσα ίσα, η αίσθηση της σιγουριάς δεν υπήρχε ποτέ για τους Έλληνες, αλλά και για τους Αρμένιους της Μικράς Ασίας. Γνώριζαν ότι πατούσαν και ζούσαν σε περιβάλλον κινούμενης άμμου. Ωστόσο η σταθερά τους ήταν το δέσιμο του μιλετιού τους, η αλληλοβοήθεια, η αλληλοστήριξη και η ακλόνητη πεποίθηση ότι ο τόπος εκείνος βαστούσε  μέσα του τις πατρογονικές ρίζες τους που έπρεπε πάση θυσία να τις διατηρήσουν. Το Πατριαρχείο ήταν, φυσικά, η μεγάλη σταθερά που τους ένωνε όλους. Η μέγιστη. Τα χάσαμε όλα, γιατί η πολιτική του οθωμανικού κράτους και μετέπειτα του νεοτουρκικού, ήταν η σφετεριστική εθνοκάθαρση. Ο αποδεκατισμός παντί τρόπω των μιλετιών που συνέδεαν από καταβολής αιώνων την ύπαρξή τους με τη γεωγραφία αυτής της περιοχής. Να σβήσουν τους εκεί γηγενείς λαούς, να διαγράψουν την ιστορία τους, για να πάρουν εκείνοι η θέση τους, και πάνω στην ιστορία και στον έτοιμο πολιτισμό τους να χτίσουν το δικό τους παρόν και μέλλον. Οι Τούρκοι είναι σαν τους ξενιστές κούκους, που καταλαμβάνουν τις φωλιές άλλων πουλιών, πετάνε έξω τα αυγά τους, και στήνουν εκεί το δικό τους τσαρδί ετσιθελικά.

2.Θα μπορούσατε να μας δώσετε ένα πορτρέτο αυτής της πόλης στις αρχές του 20ου αιώνα;

Κοσμοπολίτικη στην καρδιά της, δηλαδή στην Κωνσταντινούπολη . Μεσαιωνική και υπανάπτυκτη σε όλη την υπόλοιπη οθωμανική επικράτεια, με εξαίρεση τη Σμύρνη. Αυτό επέτρεπε σε όλους όσοι ζούσαν και δούλευαν στην Πόλη, που ήταν το διαμετακομιστικό κέντρο Ανατολής και Δύσης, να έχουν τεράστιες ευκαιρίες πλουτισμού. Το Σταυροδρόμι, όπως οι Ρωμιοί ονόμαζαν το Πέραν, ήταν ακριβώς ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, το κέντρο του εμπορίου. Όλα τα σιτηρά της Ρωσίας, τα μπαχαρικά, το μαλλί, το λίπος, ορυκτά, και άλλα προϊόντα της Ασίας, περνούσαν από την Τραπεζούντα και την Πόλη σε όλη τη Δύση.

3.Στο βιβλίο σας που κυκλοφόρησε πρόσφατα «Το Σταυροδρόμι των Ρωμιών της Πόλης» Η ιστορία ξεκινά το 1839 και καλύπτει την ιστορική περίοδο μέχρι και το 1880, λίγο πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Οθωμανούς. Πώς «γεννήθηκε» αυτή η ιδέα;

Διαβάζοντας για τη δράση κάποιων διάσημων Ρωμιών της εποχής εκείνης, ανακάλυψα αρχικά το περίφημο «χιώτικο δίκτυο». Όταν εντρύφησα περισσότερο, θαύμασα τα κατορθώματά τους, το εμπορικό τους δαιμόνιο, και θέλησα να τα μοιραστώ. Έπειτα, έλκω την καταγωγή μου από την άλλη πλευρά του Αιγαίου κι από τη Μαύρη Θάλασσα κι έχω ακούσει από τους δικούς μου απίστευτες ιστορίες.

4.Η Ιστορία σε κάνει να σκεφθείς, να στοχασθείς. Να είσαι πιο νουνεχής, πιο υπεύθυνος για τον εαυτό σου και για το σύνολο. H Ελένη Κεκροπούλου τι ανάγκες καλύπτει όταν ασχολείται με θέματα της λήθης τόσο δύσκολα για την ψυχή κάθε Έλληνα;

Την ανάγκη να μάθω τι είμαι, από πού έρχομαι, τις ρίζες και την παρακαταθήκη που μου άφησαν οι πρόγονοί μου. Η Ιστορία είναι τα θεμέλια ενός λαού, το μαυσωλείο της πατρογονικής ψυχής του.

5.Μετά από τόσες μελέτες εσείς τι πιστεύετε για την ιστορία που καταγράφει ως ιστός που υφαίνεται, την αιώνια πορεία του ανθρώπου, μπορούμε να ελπίζουμε ότι κάποτε θα έχουμε μόνον πρόοδο; Θα βρούμε Ζαρίφηδες, Μπαλτατζήδες & Ράλληδες που μπορούν να μας σώσουν;

Αν και ζούμε σε μια παράξενη, άφιλη εποχή, όπου υπέρτατη αξία είναι το χρήμα και το κέρδος, που δεν έχουν ούτε πατρίδα, ούτε ιερά και όσια, πάντα θα υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις. Η πρόοδος επιτυγχάνεται μόνο με τον τρόπο που μας δίδαξε το  καταπληκτικό «χιώτικο δίκτυο». Με τα τρία Άλφα: την αλληλοβοήθεια, την αλληλεγγύη και την αυταπάρνηση. Και ο μόνος που μπορεί να μας σώσει τελικά είναι ο ίδιος μας ο συγκροτημένος εαυτός.

 

 

Και τέλος

6.Υπάρχει τρόπος η κοινωνία, μέσα από το διαχρονικό πρόσωπο της ιστορίας, να διδάξει και να διαμορφώσει ανθρώπους συνετούς και να μη βάζει η ίδια νάρκες στον εαυτό της; Διδάσκεται ο άνθρωπος από την Ιστορία ή η Ιστορία επαναλαμβάνεται;

Η Ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται. Ο άνθρωπος έχει την τάση να ξεχνάει, να ζει το τώρα, το εδώ. Ό,τι φάμε ό,τι πιούμε. Το αύριο του φαίνεται μακρινό, αν και είναι τόσο δίπλα! Αλλά δουλειά της Ιστορίας είναι ακριβώς αυτό: να προφητεύει το αύριο και να μας το δείχνει. Δουλειά δική μας είναι να βλέπουμε πού μας δείχνει το δάχτυλό της. Αν δεν την διαβάζουμε (είναι αλήθεια ότι ενοχλεί και πονάει), θα ζούμε μόνο το τώρα. Το αύριό μας, το αύριο του τόσο βασανισμένου λαού μας θα είναι άδηλο, αφημένο σαν άθυρμα στην τύχη.

 Γιούλη Τσακάλου

Ελεύθερος τύπος