Συνέντευξη Ελένη Γκίκα – Γιούλη Τσακάλου Ελεύθερος τύπος11/04/2023
Βιβλίο : Ο Τελευταίος Άλυπος
Εκδόσεις Αρμός
Με αφορμή το καινούργιο βιβλίο, «ο Τελευταίος Άλυπος», εκδόσεις Αρμός (που σημειωτέων θεωρώ ότι είναι το καλύτερο της) η Ελένη Γκίκα θα μας μιλήσει για όλα: για το λογοτεχνικό τοπίο, για την έμπνευση, για τις συνθήκες γραφής, για την τρομοκρατία και κυρίως θα μας προβληματίσει όπως μόνο εκείνη ξέρει με το γνωστό του Λορέντζου Μαβίλη «Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι».
.jpg)
1.«Ο Τελευταίος Άλυπος» ο τίτλος του μυθιστορήματός σας (αστυνομικό) από τις εκδόσεις Αρμός! Πως καταφέρατε σ αυτό το νέο σας εγχείρημα να κυκλώσετε με επιτυχία θέμα και χαρακτήρες, δημιουργώντας ένα βιβλίο με απίστευτες ανατροπές, δίνοντας μια άλλη εντελώς προσωπική διάσταση στο είδος;
«Ο τελευταίος Άλυπος» είναι ένα βιβλίο που υπήρχε και γραφότανε μέσα μου χρόνια. Με προβλημάτιζαν οι άνθρωποι που ζούσαν μια εξωτερικά ψεύτικη ζωή και θυσίαζαν την πραγματική τους εμμονικά για μια ιδέα. Με προβλημάτιζαν οι ιδέες που ξεκινούσαν μεσσιανικά στην αρχή και εγκληματούσαν όσον αφορά την ανθρώπινη ζωή και την προσωπική ελευθερία. Με προβλημάτιζε αυτό το «τελικά έχουμε έρθει για να χάσουμε τα πάντα σ’ αυτή τη ζωή, ως και τον εαυτό μας τον ίδιο» του Φρόυντ. Με συντάραξε η κρίση που έφερε τα επάνω κάτω στην εποχή. Και ήθελα αυτό ακριβώς: να ψάξω σε βάθος όλους εμάς τους ηττημένους. Συνέπεσε και με μια δική μου δύσκολη εποχή και κάπως έτσι άνθισε όλο αυτό το παράλληλο σύμπαν. Ζούσα με αυτούς τους ήρωες για τέσσερα χρόνια. Ήταν σα να μου αφηγούνται την ιστορία τους.
2.Πως γίνεται ένα αστυνομικό μυθιστόρημα να είναι ταυτόχρονα και ένα δοκίμιο για τη δικαίωση της ύπαρξης, μέσα από το οποίο ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να εντρυφήσει σε έξοχα, ανθολογημένα Λογοτεχνικά αποσπάσματα και να μπει στο βάθος της σκέψης μεγάλων στοχαστών;
Όλοι οι ήρωες του βιβλίου είναι αρκετά σύνθετα όντα. Μεγάλωσαν μέσα από τα διαβάσματα και τις μουσικές τους, είχαν έντονες κινηματογραφικές αναφορές, ήθελα η ζωή τους να μας δίνει τον χαρακτήρα τους, οι συνήθειές τους να τους σκιαγραφούν, η ιστορία να βιώνεται κάπως σωματικά για να έχει σάρκα και αίμα. Τι θα ήταν εξάλλου η Όλγα χωρίς τα θεατρικά της, ο άνδρας επάνω στο βουνό δίχως τον Καμύ και τα πολιτικά μανιφέστα του, η Νόρα δίχως την ποίηση και ο Άλυπος χωρίς τα τσιτάτα του; Εξάλλου κάπως έτσι με τις αγάπες και τις εμμονές τους έφτασαν και μέχρι σε μένα. Τους άκουσα να σκέφτονται, να τραγουδούν, να διαβάζουν, να σιγοψιθυρίζουν…
3.Το σύγχρονο αστυνομικό ελληνικό μυθιστόρημα τελικά αποτυπώνει την εγχώρια πραγματικότητα ή απλώς αναπαράγει εισαγόμενα πρότυπα;
Δόξα τω θεώ το ελληνικό… έγκλημα καλά ανθεί (οξύμωρο), στην χώρα μας έχει πια μετακομίζει όλη η ρωσική και βαλκανική μαφία τελευταία. Και η τζιχάντ μη σας πω, είδατε τι γινόταν με τους ιρανούς αγρότες και το εστιατόριο και την συναγωγή των ισραηλιτών τελευταία! Τι να τα κάνουμε τα εισαγόμενα πρότυπα, όλα είναι εδώ! Και η νουάρ ζωή μας πια υπερβαίνει σε φαντασία το κάθε νουάρ μυθιστόρημα.
4.Κατά τη γνώμη σας, τί προκαλεί την τρομοκρατία;
Δράση- αντίδραση. Ας θυμηθούμε ότι υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων. Από τους ζηλωτές. Ο κλεφτοπόλεμος με το κράτος και την ισχύουσα αρχή υπήρχε πάντα. Τώρα να πάρουμε τον ορισμό ακριβολογώντας; Τρομοκρατία είναι «μια προσχεδιασμένη βίαιη ενέργεια, στρεφόμενη ενάντια σε άμαχους στίχους, που πραγματοποιείται από υποεθνικές ή μυστικές ομάδες με πολιτικά κίνητρα, οι οποίες συχνά επιθυμούν να ασκήσουν επιρροή σε ένα ακροατήριο». Και επί των ημερών μας δεν γνωρίζουμε από πού θα μας έρθει. Αλλά ας μη ξεχνάμε ότι με τη βία δεν σώζεις κανένα. Και ότι το έγκλημα παραμένει έγκλημα.
5.Τι προτερήματα έχει το αστυνομικό μυθιστόρημα σε σχέση με άλλα είδη;
Να ξεκινήσουμε απ’ την ατμόσφαιρα κι από το στοιχειώδες ευφυές της πλοκής; Αν μη τι άλλο ένα αστυνομικό οφείλει να είναι ατμοσφαιρικό και στοιχειωδώς έξυπνο. Οι χαρακτήρες του είναι σύνθετοι όχι απλώς καλός- κακός, άσπρο- μαύρο και αποτελεί και τον καθρέφτη της εποχής όσον αφορά πράξεις οριακές και σύνθετες, όλα κρίνονται επάνω στο κρίσιμο σημείο όπου κυριαρχούν υποσυνείδητο και αναπάντεχα. Μπορεί να εμπεριέχει μέσα του και όλα τα άλλα είδη, ας θυμηθούμε το «Έγκλημα και τιμωρία», «Το στρίψιμο της βίδας» αλλά και Πόε, Μπόρχες, Χάισμιθ, Σιμενόν, Χάμμετ… Το υπαρξιακό βάθος οφείλει να υπάρχει και να είναι και εμφανές στο σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα. Αφήστε το ότι μπορεί να λέει και τα πάντα «έξω απ’ τα δόντια».
Και μια τελευταία ερώτηση που με προβληματίζει γιατί τελευταία την ακούω συχνά!
6.Θεωρείται δίκαιες τις διορθώσεις που γίνονται σε κάποια βιβλία σε εκφράσεις νοήματα λέξεις; Ορίζοντας ποιες λέξεις είναι αποδεκτές και ποιες απαράδεκτες; ποιος άραγε μπορεί να το αποφασίσει αυτό;
Δεν θα σας πω παραφράζοντας εκείνο το ήδη γνωστό του Λορέντζου Μαβίλη «Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι», «Δεν υπάρχει κακή γλώσσα, υπάρχουν κακοί άνθρωποι» αλλά θα επισημάνω ότι ίσως να ζούμε στην πιο φαρισαϊκή εποχή των τελευταίων χρόνων. Κι αυτό το politically correct, το πολιτικώς ορθό της εποχής μας πολύ με ταράζει! Ειδικά όταν αφορά την Τέχνη και μάλιστα την τέχνη την ήδη δοκιμασμένη από τον χρόνο! Δηλαδή ξαναγράφουμε κλασικά έργα; Ντύνουμε τα γυμνά αγάλματα; Κατεβάζουμε από το fb εξώφυλλα βιβλίων επειδή εμπεριέχουν γυμνό; Θα ήταν αβάσταχτα γελοίο αν δεν ήταν αβάσταχτα επικίνδυνο και θα πρέπει επιτέλους σε όλη αυτή τη σεμνότυφη υστερία να βάλουμε τέλος! Κάτω τα χέρια και από την Άγκαθα Κρίστι, ας συνέλθουμε επιτέλους! Αυτό κι αν είναι τρομοκρατία εντέλει!
Κυρία Τσακάλου, σας ευχαριστώ για τις διεισδυτικές και καίριες ερωτήσεις σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου