ΤΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΣΗΜΥΔΕΣ;
Το "Τί να Σημαίνουν οι Σημύδες" είναι ένα επικό ιστορικό μυθιστόρημα,χωρίς να εστιάζει μόνον στην ιστορία αυτή καθ εαυτή.
Η υπόθεση αρχίζει τρεις ημέρες πριν την εισβολή του Σοβιετικού Στρατού στο Άουσβιτς, στην Πολωνία, τον Ιανουάριο 1945 και ολοκληρώνεται, λίγους μήνες μετά, τον Δεκέμβριο του ιδίου χρόνου. Μία ετερόκλητη ομάδα εννέα ατόμων, λιποτακτών και φυγάδων, δύο Ρώσων, μίας Ρωσίδας, τριών Ναζί, ενός Γάλλου, ενός Ελληνογάλλου και μίας Γερμανορωσίδας, συναντιούνται εντελώς τυχαία, κατά την διαφυγή τους, κάπου στην Πολωνία.
Πορεύονται μαζί αναγκαστικά από τον φόβο που διακατέχει τον έναν από τον άλλον, αλλά και για τον έλεγχο της επιβίωσής τους. Συμβιώνουν και συνεχίζουν ένα περιπετειώδες οδοιπορικό στην Κεντρική Ευρώπη, την εποχή της υποχώρησης των Γερμανών, με στόχο διαφορετικούς προορισμούς.
Οι απροσδόκητες συναντήσεις στο δρόμο τους πολλές! Άλλες απειλητικές για τη ζωή τους και άλλες σε πιο ήρεμες καταστάσεις και παράξενα "πνευματικές", όπως εξελίχθηκε, κατά ένα μέρος, η πρόσκαιρη παραμονή τους για ένα διάστημα σε μοναστήρι. Μέσα σε αυτή την δραματική περιπέτεια, εγκιβωτίζονται κατά την αφήγηση, φιλοσοφημένοι απολογισμοί, σκέψεις και στοχασμοί, οι οποίοι διεγείρουν τον νου του αναγνώστη και τον φορτίζουν συναισθηματικά.
"Λίγες σταλαγματιές ευτυχίας μέσα σ’αυτούς τους κολασμένους καιρούς, τους βουτηγμένος στην αμαρτία και στην προσβολή αυτού που κάποτε λεγόταν άνθρωπος, αυτό μας συμβαίνει...."(σελ.190) "Η επιβίωση βλέπεις, έχει προτεραιότητα απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή ηθικής"(σελ.214)
Πόσο μπορούν οι επιπτώσεις ενός ανθρωποκτόνου πολέμου να επηρεάσουν την ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων; Μπορεί να χάσει την ανθρώπινη υπόστασή του κάποιος κάτω από φρικαλέες συνθήκες για επιβίωση; Ερωτήματα που τίθενται...
Οι ουσιώδεις πνευματικοί και φιλοσοφικοί διάλογοι, κυρίως ανάμεσα σε έναν φυγά και στον ηγούμενο Αβά Αλοις της Μονής, είναι από τα κορυφαία σημεία του βιβλίου. "Τι είναι ακριβώς το μίσος; Είναι αυτό που νιώθω για τα τέρατα που αντάμωσα στο Άουσβιτς; Αν είναι αυτό, τότε το μίσος γεννά βία, εκδίκηση, έγκλημα στο έγκλημα. Αυτό νιώθω πως θέλω, αλλά είμαι έτοιμος για βία, εκδίκηση, έγκλημα;....." (σελ. 147) "Εκείνος ο δάσκαλός μου που λάτρευε την Αρχαία Ελλάδα και το θέατρο της εποχής, μιλούσε θυμάμαι για το τριαδικό σχήμα ύβρις, άτη, δίκη, η ύβρις ,που οδηγεί στον όλεθρο, προκαλεί την θεϊκή τιμωρία και έτσι επανέρχεται η τάξη με τον θρίαμβο της δικαιοσύνης.
Εδώ αισθάνομαι μία τάξη γύρω μου, χωρίς να έχει υπάρξει θεϊκή τιμωρία, μία δικαιοσύνη που αποδίδεται όχι από τον Θεό, αλλά απ τους ανθρώπους, από έναν χορό μοναχών. Ίσως στη σύγχρονη τραγωδία έχει αλλάξει το σχήμα, ποιος ξέρει".(σελ.414) Με τους εντυπωσιακούς διαλόγους θίγονται θέματα θρησκείας, ύπαρξης Θεού, ύπαρξης του καλού και του κακού και της ...συνύπαρξης τους μέσα μας..
Ήρωες και αντι-ήρωες... αθώοι και ένοχοι... αποδομούνται χαρακτήρες... συνθλίβονται προσωπικότητες... Και οι Σημύδες; (Μπίρκεν στα Γερμανικά... Μπιρκενάου - Άουσβιτς.... Πολωνία). Μπορούν να φυτρώσουν ξανά πάνω από τα αναρίθμητα ανθρώπινα πτώματα;
Η αφήγηση του εξαιρετικού αυτού βιβλίου είναι σφιχτή, σωστά δομημένη σε ευανάγνωστα κεφάλαια και, παρά τον όγκο των περίπου 700 σελίδων, κυλάει με μία ανάσα! Μέσα από μία καλοδουλεμένη γραφή, ολοζώντανα κινηματογραφική και με άριστη χρήση της γλώσσας, δίνεται τροφή για σκέψη. Γιατί στην τραγωδία, στον φόβο του θανάτου και στο πένθος ακόμα, μπορεί να βρεθεί μια χαραμάδα και να ανθίσει η αγάπη, η αφοσίωση και ο έρωτας με την αγωνία για το μέλλον. "........ένα μέλλον πιό ζοφερό από οποιοδήποτε παρελθόν της ιστορίας".
Συγχαρητήρια στον Μιχάλη ΜΠΟΥΝΑΡΤΖΙΔΗΣ για το σπουδαίο αυτό έργο!
Νατάσα Μουτούση
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου