ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ γράφει η Μαντώ Μάκκα για το βιβλίο "Η Μεταμόρφωση" Franz Kafka - Εκδόσεις Οξύ

Η Μεταμόρφωση
Franz Kafka
Εικονογράφηση: luis scafati
Απόδοση: Χρυσάνθη Μιχαλοπούλου
Εκδόσεις Οξύ

«Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας» είχε πει ο Κάφκα πριν ακόμα γράψει τη Μεταμόρφωση, κάτι ήξερε ο μέγα ‘ξυλοκόπος’.

Πρωτοδιάβασα αυτό το βιβλίο πριν είκοσι χρόνια περίπου στα αγγλικά και όταν το είδα στο Pickabook μου άρεσε τόσο η εικονογράφηση που αποφάσισα να το πάρω και στα ελληνικά. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι μνήμη δεν έχω άρα ήταν σαν να το διαβάζω πάλι πρώτη φορά γιατί πέρα από το ξύπνημα ως κατσαρίδα δε θυμόμουν και πολλά.

[Όταν ένα πρωί ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε από ταραγμένο ύπνο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε τεράστιο ζωύφιο. ήταν ξαπλωμένος ανάσκελα, η πλάτη του ήταν σκληρή σαν πανοπλία, και όταν σήκωσε λιγάκι το κεφάλι του είδε την τουρλωτή καφετιά κοιλιά του να είναι χωρισμένη σε φέτες, ενώ πάνω της ήταν αδύνατο να σταθούν τα σκεπάσματα· είχε μείνει σχεδόν ξεσκέπαστος. Τα αμέτρητα ποδαράκια του, αξιοθρήνητα λεπτά σε σύγκριση με το υπόλοιπο σώμα του, κουνιόντουσαν αβοήθητα μπροστά στα ίδια του τα μάτια]

Νομίζω ότι ο Νταλί θα τα πήγαινε καλά με τον Κάφκα μιας και θα μπορούσε να μετατρέψει σε απίστευτα έργα όλους τους εφιάλτες της απύθμενης φαντασίας του συγγραφέα. Ο σουρεαλισμός σε όλο του το μεγαλείο!

Ο Γκρέγκορ, η κατσαρίδα μας, κοιμάται και ζει μόνο με ένα σκοπό, τη δουλειά του. Μια δουλειά που τη μισεί αλλά δεν μπορεί να την αφήσει γιατί τον βαραίνει το χρέος απέναντι στην οικογένειά του. Ζει σε ένα σκληρό και αφιλόξενο περιβάλλον, με έναν πατέρα σκληρό και ενώ η μητέρα και η αδερφή του εμφανίζονται στην αρχή πιο συμπονετικές , στη συνέχεια συμμορφώνονται με την αυστηρή πορεία που έχει χαράξει ο γηραιός άντρας. Γιατί αν δεν είμαστε χρήσιμοι πια στην οικογένειά μας , είμαστε βάρος..

Τι να σας πω εγώ για αυτό το βιβλίο; Νιώθω σαν να είμαι στο Α και να πρέπει να μιλήσω για το Ω! Ένα τόσο απλό βιβλίο αλλά τόσο σημαντικό, με τόσα κρυμμένα νοήματα. Καμία σχέση με τους διαμαντένιους γάμους με λούσα και φανφάρες. Όχι εδώ έχουμε ένα απαλό χάδι στο μάγουλο που καταλήγει σε σφαλιάρα! Σας μπέρδεψα; Λείπει η αγάπη ρε παιδιά και ιδίως η αγάπη προς τον εαυτό μας.  Πρωταγωνιστούν η καταπίεση, η σκληρότητα, ο πόνος, το αδιέξοδο, ο φόβος και η εγκατάλειψη. Ενώ η κατανόηση, η συμπόνια και η ελπίδα είναι σαν το άπιαστο όνειρο της κατσαρίδας να είναι καλοδεχούμενη στα σπίτια.

Ξεπερνώντας τον εφιάλτη του πρώτου πρωινού μέσα υπάρχουν θαμμένοι πολλοί ακόμη. Κάποιους τους ζούμε. Μιλάμε αλλά είτε δεν ακουγόμαστε είτε δεν μας καταλαβαίνουν και στο τέλος ουρλιάζουμε μέσα μας.

[Ο Γκρέγκορ όμως τρόμαξε ακούγοντας τη δική του φωνή –ήταν σίγουρα η δική του φωνή– όταν απάντησε· ήταν εντελώς αγνώριστη, δεν είχε καμία σχέση με την παλιά του. Λες και από το βάθος ανάβλυζε μαζί με τη φωνή κι ένα κακόηχο τσίριγμα, που δεν μπορούσε να ελέγξει, και τα λόγια ακούγονταν για μια στιγμή μόνο καθαρά και έπειτα ο απόηχός τους παραμορφωνόταν σε τέτοιο βαθμό, που στο τέλος δεν ήξερε κανείς αν είχε ακούσει σωστά ή όχι.]

Η παροιμία λέει ότι ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα , να που ο Κάφκα τη διαψεύδει με μια σκηνή κινηματογραφική μα τόσο αληθινή! Και ο πατέρας βγαίνει νικητής και ο Γκρέγκορ παρά τον αγώνα του να ξαναγίνει κανονικός, θα είναι η απόκληρη κατσαρίδα. Μια κατσαρίδα πιο πολύ ‘άνθρωπος’ από όλους τους.

 

[Ο Γκρέγκορ κοκάλωσε κατατρομαγμένος. Ήταν μάταιο να συνεχίσει την κούρσα του, αφού ο πατέρας του είχε αποφασίσει να τον βομβαρδίσει με φρούτα… Είχε γεμίσει τις τσέπες του με μήλα και χωρίς να στοχεύει πάνω του εκείνη τη στιγμή, τα πετούσε το ένα μετά το άλλο… Ένα απ’ αυτά άγγιξε την πλάτη του Γκρέγκορ και συνέχισε να κυλάει χωρίς να του κάνει ζημιά. Αλλά ένα άλλο που ακολούθησε, σφηνώθηκε στην κυριολεξία στην πλάτη του.]

Δε ξέρω αν η μεταμόρφωση είναι η τιμωρία του Γκρέγκορ που δεν κυνήγησε τα όνειρα του, που επέτρεψε στον πατέρα του να επιβάλει άκαρδους κανόνες. Ίσως είναι το τσεκούρι του Κάφκα που θέλει να μας θυμίσει ότι η μεταμόρφωση είναι στην ουσία η ζωή η ίδια και εμείς ως ‘κατσαρίδες’ μένουμε απέξω. Ή ίσως είναι ένα στάδιο που κάποιοι το συνηθίζουν και μαθαίνουν να περπατούν σε ασθενικά πόδια αλλά με μυαλά στοιχειωμένα από χιλιάδες σκέψεις και άλλοι το περνάνε με ‘επιτυχία’ γιατί το περιβάλλον δεν ήταν εχθρικό και τους ενσωμάτωσε. Όπως και να έχει οι μεταμορφώσεις είναι πολλές το θέμα είναι αν αξίζει να χάσουμε την ‘ανθρωπιά’ μας για να μείνουμε Άνθρωποι!

Ευχαριστώ Μax Brod που δεν άκουσες τον τρελό τον Κάφκα και δεν έκαψες τα γραπτά του μετά το θάνατό του όπως σου ζήτησε. Βέβαια μια κατάρα από τον Κάφκα εγώ θα τη φοβόμουν!

 

ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Περισσότερα για το βιβλίο ΕΔΩ

 

 

Φωτο: Μαντώ Μάκκα

Η Μαντώ Μάκκα γεννήθηκε το Μάιο του 1980 στην Αθήνα.  Αποφοίτησε από το Κλασσικό Λύκειο Αναβρύτων.  Παρακολούθησε μαθήματα Οικονομικών & Marketing και Εξειδίκευσης στη Μετάφραση στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο.
Ακολούθησαν μαθήματα Δημιουργικής γραφής με τη Στεύη Τσούτση και  Εικαστικών & Ιστορίας Τέχνης με την Άννα Παππά.
Παράλληλα ζωγραφίζει και κατασκευάζει κοσμήματα από πέτρα.
Τα τελευταία χρόνια αρθρογραφεί στο διαδίκτυο.
Έχει εργαστεί ως Καθηγήτρια Αγγλικών και ως διαχειρίστρια διαδικτυακών εφημερίδων.
Το παραμύθι της «Τα ροζ Χριστούγεννα» περιλήφθηκε στο βιβλίο «Santa Παραμύθια, 22 Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες» των εκδόσεων Νίκας.
Η συλλογή διηγημάτων «Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια» από τις Εκδόσεις Νίκας είναι το πρώτο της βιβλίο.
Το 2022 το διήγημα της «Τραμουντάνα» διακρίθηκε και συμμετέχει στην συλλογική έκδοση του Ιανού «Το ρούχο»