"ΤΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ"
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΦΡΑΓΚΙΑΔΟΥΛΑΚΗ
Εκδόσεις Πνοή.
"Το Πορτραίτο" είναι ένα πολυεπίπεδο δημιούργημα με ενδιάμεσες αναγνωστικές κορυφώσεις στις πάνω από 500 σελίδες του. Η υψίστη κορύφωση επέρχεται νομοτελειακά στο τέλος …λυτρωτικά. Κτισμένο σε δύο πυλώνες, τον δυτικό κόσμο του Παρισιού και σε αυτόν του νότου στη νήσο Κρήτη. Η εξωστρεφής Δύση με τους σπουδαίους Γάλλους της τέχνης, της λογοτεχνίας και της ποίησης, της ζωγραφικής και της γλυπτικής, σε αντιδιαστολή με τον εσωστρεφή Νότο, στην Κρήτη, με την ιδιαίτερη κουλτούρα, την λαογραφία και την ηθογραφία.
Ακολουθούμε τα πατήματα των χάρτινων ηρώων στους δύο κόσμους με τις αντιθέσεις τους. Περιπλανιόμαστε νοερά πάνω από τις μολυβοσκέπαστες στέγες των Παριζιάνικων κατασκευών. Διατρέχουμε τα φαρδιά βουλεβάρτα και επισκεπτόμαστε γκαλερί τέχνης καθώς και υπαίθριες αγορές μικρών θησαυρών. Προτρέπουμε το νου να θαυμάσει αναρίθμητα έργα τέχνης σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους.
Στον αντίποδα, απολαμβάνουμε ονειρεμένα ηλιοβασιλέματα στο νησί. Αφουγκραζόμαστε ήχους πουλιών και ζώων. Μυρίζουμε άνθη δένδρων και ανθέων. Γευόμαστε διατροφικές τοπικές νοστιμιές και γνωρίζουμε συνήθειες παντός είδους. Μας συγκινούν παλιές φωτογραφίες απόντων προσώπων και μας αποκαρδιώνουν καταστάσεις με ρίζες σε αρχέγονες εποχές.
Το Πορτραίτο βασίζεται σε βιογραφικά περιστατικά ενσωματωμένα σε μία μυθοπλασία. Είναι ένα βιβλίο για τη βαρύτητα που αποκτούν οι μνήμες, οι οποίες μένουν αναλλοίωτες στο πίσω μέρος του μυαλού, και, με το πέρασμα του χρόνου, αναζητούν ευκαιρίες διαφυγής για την εξιλέωση της ψυχής.
Το δερματόδετο σημειωματάριο με το εξώφυλλο με τη γκραβούρα της Κρήτης είναι το ημερολόγιο της ζωής του Γιώργη Πετράκη από το Αστράκι λίγο έξω από το Ηράκλειο. Βρίθει από αναμνήσεις νεανικές ,έρωτα ανεκπλήρωτο, πόνο για τη μετανάστευση και νοσταλγία για το πάτριο έδαφος. Ανακαλεί στη μνήμη γεγονότα και διοχετεύει στο χαρτί σκέψεις και αισθήματα σε μια προσπάθεια να μείνουν καταγεγραμμένα, παρακαταθήκη, πριν την αναχώρησή του από τον υλικό κόσμο.
Η Σοφία, νεαρά φωτογράφος, εγκαταλείπει τη ζωή στο Παρίσι μετά από το επώδυνο συμβάν ενός τρομοκρατικού κτυπήματος. Μία αδιευκρίνιστη ανάγκη, μία ανάγκη εσωτερικής αναζήτησης και επαναπροσδιορισμού την βρίσκει στην Κρήτη, την γενέτειρα της μητέρας της. Αναζητά σταθερές που έχει χάσει; Πόσο καρμική είναι αυτή η απόφαση και πώς μπορεί να εγκλιματιστεί στο νέο περιβάλλον; Γίνεται εύκολος δέκτης νέων συγκινήσεων ή αυτό είναι πλέον ανέφικτο;
"Όταν με παίρνει αγκαλιά Και μου μιλά σιγά Βλέπω τη ζωή ροζ (σελ.509) (La vie en rose)
Η Καλλιόπη, τραγική φιγούρα μιας ευαίσθητης ύπαρξης, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μία σχέση, δεσμευμένη στα στερεότυπα της τοπικής κοινωνίας, υποταγμένη στο πεπρωμένο. Παρόν και παρελθόν ένα κουβάρι.
"Το παρόν, οι στιγμές,οι άνθρωποι, κουμπιά στο ίδιο μάλλινο, πολυφορεμένο ρούχο, οι προσδοκίες τους κουμπότρυπες στην ύφανση του χρόνου. Οι ιστορίες των παιδιών που υπήρξαμε, το τέλειο μέρος για να ξεχάσεις πως είναι ο κόσμος και πως όφειλε να είναι" (σελ.211)
φωτο Νατάσα Μουτούση
Ο Ζάκ, ο νεαρός Ελληνογάλλος, νέος μιας άλλης κουλτούρας, παλεύει με τα δικά του προσωπικά θέματα από τη μικρή ηλικία. Πατάει σε δύο χώρες συναισθηματικά, αν και ζει στο Παρίσι. Αισθάνεται ελεύθερος; Είναι ελεύθερος;
"Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν δένεται, νεαρέ. Άλλοι σφίγγουν τα λουριά μέχρι ασφυξίας, άλλοι τα αφήνουν λάσκα κι άλλοι τα κόβουν με το μαχαίρι. Όλοι όμως δένονται με έναν τρόπο". (σελ.324)
Και τα όνειρα; Τα όνειρα μπερδεύονται με την πραγματικότητα, αλλά εκείνη επιδεικνύει συνεχώς την υπεροχή της και τα εξαερώνει.
"Μία μέρα υπάρχει, νεαρέ. Δεν έχουμε άλλη. Και η μέρα αυτή είναι σήμερα. Όχι αύριο, ούτε χθες. Σήμερα…" (σελ.332)
Με πιλότο την εντυπωσιακή γνώση για του δύο τόπους, η Αφροδίτη Φραγκιαδουλάκη με τη πένα της λειτουργεί άλλοτε ως τουριστικός χάρτης και άλλοτε ως εικαστικός οδηγός. Αδράχνει την ευκαιρία να μεταλαμπαδεύσει στον αναγνώστη πληροφορίες και να διεγείρει το νου με ηθικούς προβληματισμούς που απασχολούν. Γιατί, όπως επισημαίνει στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου:
"Σε τούτη την καταγραφή ακούμπησε το δεξί χέρι της μυθοπλασίας. Το αριστερό ήταν στην καρδιά, εκεί όπου πάντα κρύβεται μία πατρίδα".
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ
