Η εποχή των τυφώνων - Φερνάντα Μελτσόρ
Μετάφραση: Αγγελική Βασιλάκου
Εκδόσεις Δώμα
Φωτο: Μαντώ Μάκκα
Ο Καμύ είχε πει ότι αυτοί που γράφουν ξεκάθαρα έχουν αναγνώστες και αυτοί που γράφουν δυσνόητα, έχουν σχολιαστές. Τι γίνεται με αυτούς/ές που γράφουν δυσνόητα ξεκάθαρα;
Η Μάγισσα, που οι φήμες λένε ότι κάνει εκτρώσεις στις πόρνες και με τα μαντζούνια της θεραπεύει αιμορροΐδες και σβήνει τις αναμνήσεις, είναι νεκρή. Το πτώμα της το βρίσκουν κάτι πιτσιρίκια σ’ ένα αρδευτικό κανάλι, στον κάμπο με τα ζαχαροκάλαμα. Το χωριό της, η Λα Ματόσα, όπου η βία δεν είναι κάτι καινούριο, χορεύει στους ρυθμούς των φημών για ένα θησαυρό.
«Γι’αυτό πάνω στο τραπέζι της κουζίνας της Μάγισσας, στο κέντρο ακριβώς, μέσα σ’ ένα πιάτο με χοντρό θαλασσινό αλάτι, υπήρχε πάντα ένα κόκκινο μήλο μ’ ένα μακρύ μαχαίρι καρφωμένο στη σάρκα του, και δίπλα του ένα γαρύφαλλο λευκό, το οποίο κάθε Παρασκευή πρωί οι γυναίκες που ξυπνούσαν αξημέρωτα για να πάνε να δούνε τη Μάγισσα, το έβρισκαν πάντα ξερό και μαραμένο, σάπιο σχεδόν, κιτρινισμένο απ’ όλη την κακή αύρα που έφερναν σ’ εκείνο το σπίτι, ένα είδος αρνητικής ενέργειας που οι γυναίκες πίστευαν ότι συσσωρεύονταν μέσα τους στις δύσκολες στιγμές και που η Μάγισσα ήξερε να διώχνει με τα γιατροσόφια τηςŸ ένα πυκνό μα αόρατο μίασμα που έμενε να αιωρείται στον βαλτωμένο αέρα εκείνου του στοιχειωμένου σπιτιού..»
Ένα καταιγιστικό αστυνομικό, κοινωνικό, δραματικό, πολιτικό μυθιστόρημα χωρίς τελείες, σημεία στίξης ή παραγράφους που με μαεστρία η Μεξικανή Fernanda Melchor έχει ‘δέσει’ για να σε εγκλωβίσει σε ένα σπιράλ βίας που δημιουργεί η παντελής έλλειψη αγάπης. Νέα παιδιά, εγκαταλελειμμένα, προβληματικά, θύτες και θύματα ταυτόχρονα, χωρίς ελπίδα να βγουν από τον βούρκο που γεννήθηκαν θα είναι οι οδηγητές μας σε αυτό το διεστραμμένο παραμύθι που λέγεται ζωή και συμβαίνει αληθινά σε χειρότερη κλίμακα στο Μεξικό. Η Μάγισσα που χορεύει για αποδοχή, ‘μαγειρεύει’ μαντζούνια για σωτηρία και με το πέπλο της καλύπτει τις φοβίες μιας κοινωνίας. Η κοκαλιάρα, κακάσχημη ζηλιάρα Λαγκάρτα με τα υπέροχα μαλλιά που ζητιανεύει αγάπη από μια κακοποιητική γριά. Ο παλιοσακάτης αλκοολικός Μούνρα που καλύτερα να καταπιεί απασφαλισμένη χειροβομβίδα παρά να καβγαδίσει με τη γυναίκα του τη Τσαμπέλα, πόρνη και τσατσά, γκόμενα ενός από τους κάπος των νάρκος και μητέρα του Λουίσμι. Ο ποντικομούρης μικρόσωμος ναρκομανής Λουίσμι με την πανέμορφη φωνή που εκδίδεται όπου σταθεί. Η 13χρονη Νόρμα που το σκάει από το σπίτι της με σκοπό να αυτοκτονήσει γιατί είναι έγκυος από τον πατριό της. Ο Μπράντο, ο διάβολος ζει μέσα του σύμφωνα με τη μάνα του, που δε θέλει να θέλει τα αγόρια, που ζητά να γίνει αποδεκτός.
«Και την κούρεψε με το ψαλίδι για το κοτόπουλο, ενώ η Γεσένια έστεκε ασάλευτη σαν τα πόσουμ μπροστά στους προβολείς των φορτηγών στη λεωφόρο, από φόβο μήπως οι παγωμένες λεπίδες πετσοκόψουν και το κρέας της, και μετά πέρασε όλη τη νύχτα έξω στην αυλή, σαν μπάσταρδη σκύλα που ήταν, όπως της είχε πει η γιαγιά: ένα σιχαμερό ζώο που έζεχνε τόσο, που ούτε το λιγδιάρικο στρώμα δεν της άξιζε. Χρειάστηκε αρκετή ώρα για να τινάξει από πάνω της τις τρίχες που είχαν κολλήσει στα ρούχα της και να σκουπίσει τα δάκρυα που τρέχανε στο πρόσωπό της, και όταν τελικά τα μάτια της προσαρμόστηκαν στο σκοτάδι, έλυσε το σκοινί της μπουγάδας, και βάλθηκε να μαστιγώνει τον πίσω τοίχο του σπιτιού μέχρι να ξεκολλήσει ο γύψος που είχε φουσκώσει απ’ την υγρασία, μετά έπιασε τους θάμνους που φύτρωναν κάτω απ’ το παράθυρο της κουζίνας μέχρι που τους άφησε γυμνούς, και ευτυχώς που δεν είχαν και τίποτε αρνιά γιατί εκείνο το βράδυ ήταν ικανή να τα μαστιγώσει κι αυτά μέχρι θανάτου»
Ένας τυφώνας είναι τούτο το βιβλίο που σε κρατάει δέσμιο στο κέντρο του και γύρω σου ξετυλίγονται σαν έλικας, σε γλώσσα ωμή, σοκαριστική, τα τραύματα μιας ολάκερης χώρας. Με αυτή τη σκληρή και ακραία γλώσσα σπάει τα λογοτεχνικά ταμπού για να μπορέσει να σου μεταδώσει τη ζοφερή ατμόσφαιρα και να σε ταρακουνήσει συθέμελα. Δεν ήταν τυχαία υποψήφιο για το Διεθνές Βραβείο Man Booker του 2020 και δεν μεταφράστηκε επίσης τυχαία σε 37 γλώσσες. Συγχαρητήρια στη μεταφράστρια , πρώτον γιατί το βιβλίο δεν είναι γραμμένο στα επίσημα ισπανικά αλλά στην προφορική διάλεκτο της Βερακρούς και δεύτερον που μας το σέρβιρε χωρίς να μας ‘γλυκάνει’ το χάπι.
«Αφού βλέπεις τι κάνουν οι γυναίκες όταν θέλουν να σε δέσουν: παίρνουν μερικές σταγόνες απ’ το αίμα της περιόδου τους και χωρίς να το καταλάβεις το ρίχνουν στο νερό ή στη σούπα σου ή σου βάζουν μια σταγονίτσα στη φτέρνα σου όταν κοιμάσαι, κι αυτό αρκεί για να σε κάνει τρελό για δαύτες..και είναι και κάτι καριόλες που το τραβάνε ακόμη περισσότερο, πάνε στα βουνά και μαζεύουν διαβολόχορτο, ένα λουλούδι σε σχήμα τρομπέτας που βγαίνει σύρριζα με το έδαφος την περίοδο των βροχών, και με αυτά τα λουλούδια φτιάχνουν ένα καταπότι που σε χαζεύει τελείως, σε αφήνει στο έλεος τους, στα πόδια τους σαν σκλάβο, χωρίς εσύ να καταλάβεις το παραμικρό.»
Φτώχεια, εξαθλίωση, διαφθορά, πουριτανισμός, μισογυνισμός, βία, σεξ, αρρώστιες, έλλειψη εκπαίδευσης, το κυνήγι του εύκολου χρήματος, ναρκωτικά, αλκοόλ, βιασμοί, παιδεραστία, ομοφοβία, δολοφονίες, αυτοκτονίες, βρώμικη γλώσσα που δε χαρίζεται σε κανέναν, δε λυγά πουθενά παρελαύνουν μπροστά σου και εσύ δε μπορείς να κλείσεις τα μάτια σου για πρώτη ίσως φορά. Είσαι καθηλωμένος/η μπροστά στην ανημποριά των ηρώων να ξεφύγουν από ένα φαύλο κύκλο που ξεκινά από τη γέννηση τους και θα τελειώσει μόνο στο θάνατο τους.
«..ιδέα δεν είχα ότι όσο περισσότερη ευχαρίστηση παίρνεις από έναν άντρα τόσο πιο πολύ ανάβει η μήτρα σου και είναι πιο εύκολο να κρατήσει το γαμημένο το σπέρμα του. Δεν ήξερα τίποτε, ήμουν μόλις δεκαπέντε χρονών. Ιδέα δεν είχα τι έτρεχε, μέχρι που ήταν πια αργά για να το ξεφορτωθώ. Γιατί εγώ δεν ήθελα ποτέ παιδιά, και είναι καλύτερα ο άντρας σου να το ξέρει από την αρχή, αυτά πρέπει να λέγονται καθαρά και ξάστεραŸ γιατί να πρέπει να γίνεσαι μετά οσιομάρτυρας; Καλύτερα να μιλάς ανοιχτά, χωρίς να μασάς τα λόγια σου για να ξέρουν και οι άλλοι που πατάνε: όλο αυτό με τα παιδιά είναι μια τεράστια μαλακία, τι να κάνουμε, έτσι δεν είναι; Κατά βάθος τα παιδιά είναι πάντα εμπόδιο, τσιμπούρια είναι, παράσιτα που σου ρουφάνε τη ζωή και το αίμα και δεν αναγνωρίζουν καν τις θυσίες που αναγκαστικά κάνεις κάποια στιγμή.»
Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, μια γυναίκα βρέθηκε μαχαιρωμένη σ’ ένα κανάλι στη Βερακρούς, ενώ ο δολοφόνος και πρώην εραστής της υποστήριξε ότι είχαν χωρίσει και το θύμα τού έκανε μάγια για να επιστρέψει. Η συγγραφέας , ούσα και δημοσιογράφος, ήθελε να τα καλύψει η ίδια αλλά η απόσταση και ο φόβος την έκαναν να τα πλάσει με μύθο, έναν μύθο αδίστακτο, με θύματα τα παιδιά, τις γυναίκες και τις σεξουαλικές μειονότητες.
Ο τρόπος που η συγγραφέας δείχνει ότι το παιδί αποδέχεται την κακοποίηση που υφίσταται και πιστεύει ότι αυτό φταίει και ότι του αξίζει ο θάνατος , δεν είναι μόνο Μεξικάνικο περιστατικό αλλά παγκόσμιο, μπορεί να συμβαίνει δίπλα μας.
«Γιατί πριν τον Πέπε δεν υπήρχε τίποτε εκεί κάτω, τίποτε πέρα απ’ τις πτυχές του δέρματος από όπου έρεε το ποταμάκι των ούρων όταν καθόταν στη λεκάνη της τουαλέτας, και εκείνη η άλλη τρύπα από όπου έβγαιναν τα κακά, φυσικά, αλλά ποιος ξέρει με τι κόλπα ο Πέπε έκανε να εμφανιστεί μια επιπλέον τρύπα, μια τρύπα που, με τον καιρό και με τα ροζιασμένα δάχτυλα του Πέπε και με την άκρη της γλώσσας του, μεγάλωσε μέχρι που χώρεσε ολόκληρο το καυλί του πατριού της, μέχρι τέρμα, έλεγε αυτός, μέχρι να πιάσει πάτο, όπως της έπρεπε, όπως της άξιζε της Νόρμα..»
Η Wall Street Journal έγραψε ότι «Ο Ματωμένος μεσημβρινός» του Κόρμακ Μακκάρθυ συναντά το «2666» του Ρομπέρτο Μπολάνιο, εγώ θα σας πω «Ό,τι γράφει η μοίρα μελανό, ο ήλιος δεν τ’ ασπρίζει» ήτοι και στη χλωρίνη να μπει αυτό το βιβλίο τίποτα δε θα ξεπλύνει την πραγματικότητα, η οποία είναι σκοτεινή και επιτέλους κάποιος της έδωσε φωνή.
«το σκοτάδι κάλυπτε τα πάντα, ένα σκοτάδι όπου δεν υπήρχε ούτε καν η παρηγοριά της ανταύγειας των πύρινων δαυλών της κόλασηςŸ ένα σκοτάδι έρημο και νεκρό, ένα κενό απ’ το οποίο τίποτε και κανείς δεν μπορούσε να τον σώσει πια..»
Θα μπορούσα να γράψω άλλα τόσα για αυτό το βιβλίο αλλά θα σας αφήσω με μέρος του ποιήματος του W.B. Yeats που αναγράφεται στην αρχή του βιβλίου:
«Κι αυτός από το ρόλο του
Στην καθ’ημέρα κωμωδία παραιτήθηκε,
Κι αυτός με τη σειρά του άλλαξε,
Κι η τρομερή ομορφιά γεννήθηκε.»
Με την ελπίδα ότι η ομορφιά δεν είναι αρσενική, ούτε θηλυκή, είναι η αύρα μας και αυτή δεν τη σκοτώνει κανείς. Και αν στο δρόμο σας ακούσετε «Κυριακή εφτά» κρύψτε τα κορίτσια σας ή προσέξτε τι θα ψηφίσετε..ο κόσμος είναι πολύ μικρός και η πεταλούδα που κουνάει τα φτερά της στην Αμερική δεν αργεί ..
Υγ: Αν ποτέ μου πει κανείς οτιδήποτε για τη στίξη μου θα τον κάνω κονσέρβα και θα τον στείλω στη Μελτσόρ.
Υγ2: Αυτή η άποψη γράφτηκε χάρη στη Λέσχη Ανάγνωσης Booktalks. Σας ευχαριστώ συνταξιδιώτες μου για τούτη τη χρονιά.
Γράφει η Μαντώ ΜάκκαΠερισσότερα για το βιβλίο εδώ
Η Μαντώ Μάκκα γεννήθηκε τον Μάιο του 1980 στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Κλασσικό Λύκειο Αναβρύτων. Παρακολούθησε µαθήµατα Οικονοµικών & Marketing, ∆ηµιουργικής γραφής µε τη Στεύη Τσούτση και Εικαστικών & Ιστορίας Τέχνης µε την Άννα Παππά. Παράλληλα ζωγραφίζει και κατασκευάζει κοσµήµατα από πέτρα. Τα τελευταία χρόνια αρθρογραφεί στο διαδίκτυο. Έχει εργαστεί ως Καθηγήτρια Αγγλικών και ως διαχειρίστρια διαδικτυακών εφηµερίδων. Το παραµύθι της «Τα ροζ Χριστούγεννα» περιλήφθηκε στο βιβλίο «Santa Παραµύθια, 22 Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες» των εκδόσεων Νίκας. Η συλλογή διηγηµάτων «Όταν η ζωή σού δίνει λεµόνια» είναι το πρώτο της βιβλίο. Στον δικό της ονειρικό κόσµο δεν έχει θέση η αδικία και η ζωή πάντα νικάει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου