Σχεδόν λευκή
Εκδόσεις Ψυχογιός - ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΤΕΚΟΥ
Το βιβλίο «σχεδόν λευκή» της συγγραφέως Ιφιγένειας Τέκου, είναι ένα τρυφερό μυθιστόρημα εποχής, που διαδραματίζεται στην Αφρική με ιστορικό προσκήνιο τον πολύπαθο αγώνα των έγχρωμων κατοίκων ιδιαίτερα της Ν. Αφρικής, απέναντι σε ένα απαρτχάιντ σκληρό και αμείλικτο καθώς και τις οργανωμένες και συλλογικές προσπάθειές τους ν΄ ανατρέψουν την Πορτογαλική αποικιοκρατία.
Πώς είναι να ζεις ανάμεσα σε δύο κόσμους χωρίς να αισθάνεσαι ότι ανήκεις ολοκληρωτικά ούτε στον ένα, ούτε στον άλλο κόσμο; Το «σχεδόν» εκπροσωπεί αυτό ακριβώς που θέλει να περάσει η συγγραφέας και αποτελεί το κεντρικό νόημα, τον πυρήνα του βιβλίου.
Νότια Αφρική 1936. Η Μπάι στην τρυφερή ηλικία των 9 μόλις χρόνων χάνει την μητέρα της. Εκτός από την ορφάνια και την επώδυνη αίσθηση της απώλειας και της μοναξιάς που την συνοδεύει, έχει να διαχειριστεί και την ψυχρή και πονηρή μητριά της, η οποία επινοεί διάφορες δικαιολογίες προκειμένου να την ξεφορτωθεί. Η Μπάι φτάνει στο σημείο να δημιουργήσει με την φαντασία της, την μία και μοναδική της φίλη για να μετριάσει την μοναξιά της. Η «Νοματέμπα», -Ελπίδα στην γλώσσα των Ζουλού- υπήρξε η παρηγοριά και η δύναμή της, ο συμβουλάτορά της απέναντι στις παγίδες που της έστηνε η μητριά της, προκειμένου να θεωρηθεί από το περιβάλλον της προβληματική και απροσάρμοστη.
Πολλά χρόνια αργότερα, στο Σάρπβιλ γεννιέται η Ελπίδα, καρπός ενός μεγάλου έρωτα ανάμεσα στην Μπάι και στον Λημνιό Βαγή. Η σχέση αυτή όμως έμελλε να ναυαγήσει, καθώς ήταν αταίριαστη, καταδικασμένη από τις κοινωνικές νόρμες, που απαγόρευε τον γάμο ανάμεσα σε μία μαύρη και σε έναν λευκό «…..το χρώμα που έγινε η ταφόπλακα ενός όμορφου έρωτα……». Η συνειδητοποίηση της διαφορετικότητά της, αυτό το «σχεδόν λευκή» που χαρακτήριζε το χρώμα του δέρματός της «…..σαν να είχε στάξει κάποιος πάνω του και σκουρόχρωμες σταγόνες που το μετρίαζαν…» την οδηγεί σε νέες περιπέτειες και νέους τόπους. Στην προσπάθειά της να βρει την θέση της στον παράλογο τούτο κόσμο, συναντά ανθρώπους που την συμπονούν, την αγαπούν με όλη την δύναμη της ψυχή τους, αλλά και υπανθρώπους που την εξευτελίζουν.
Η έντονη ψυχική της ανάγκη να βρει τις ρίζες της και να γνωρίσει τον λευκό πατέρα της, την οδηγούν στην Μοζαμβίκη, η οποία μαστίζεται από τις πολύχρονες μάχες των κατοίκων της να διεκδικήσουν ελευθερίες και προνόμια που τους είχαν αφαιρεθεί και ν΄ απαλλαγούν επιτέλους από την Πορτογαλική αποικιοκρατία. Ανάμεσα στους ανθρώπους που γνωρίζει είναι και ο Τομάς, Πορτογάλος συγγραφέας και επαναστάτης. Ερωτεύονται παράφορα. Οι δυο τους περνούν πολλά βάσανα και ταλαιπωρίες, αλλά το γραφτό τους κανείς δεν το γνωρίζει, ούτε μπορεί να φανταστεί τ΄ ανείπωτα που θα συναντήσουν στο διάβα τους.
Πόσο απόλαυσα αυτήν την ιστορία!
Δραματική, όχι μελό αλλά τόσο τρυφερή, που με συγκίνησε και άγγιξε την ψυχή μου. Θαύμασα την δυναμική των χάρτινων ηρωίδων που, με πυγμή, αποφασιστικότητα και πίστη πάλεψαν ν΄ αντισταθούν στην πολιτική των φυλετικών διαφορών παίρνοντας αυτό που δικαιωματικά τους ανήκει.
Ιχνηλατώντας την ιστορία και τα παρελθόν μας διαπιστώνουμε, ότι τα αποθέματα θάρρους και γενναιότητας που κρύβει ο άνθρωπος μέσα του είναι ανεξάντλητα. Με συλλογικότητα και υπευθυνότητα μπορεί να προσπεράσει τα δεινά της ζωής και να φέρει μία αχτίδα ελπίδας.
Είναι πασιφανές πως η κ. Τέκου έκανε πολύμηνη και ενδελεχής έρευνα προκειμένου ν΄ αποτυπώσει πειστικά το ιστορικό πλαίσιο, όπου κινούνται οι ήρωές της. Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν ως μετανάστες στην Αφρική, την περίοδο εκείνη, δίνουν μία ολοκληρωμένη εικόνα της πολιτικής και κοινωνικοοικονομικής ζωής των Ελλήνων αλλά και των ντόπιων αποτυπώνοντας πιστά το κλίμα της εποχής.
Το «σχεδόν λευκή» είναι ένα εξαιρετικό ιστορικό-κοινωνικό μυθιστόρημα με κεντρικό θέμα τους σκληρούς -για τους έγχρωμους-,περιοριστικούς νόμους του απαρτχάιντ στη Ν. Αφρική, τον διαχωρισμό των ανθρώπων σε μαύρους και λευκούς, τις φυλετικές διακρίσεις, την αποικιοκρατία, την επανάσταση για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων. Η Ιφιγένεια Τέκου ασχολήθηκε με ένα θέμα δύσκολο και απαιτητικό. Παραπέμπει στοιχεία μιας κουλτούρας άγνωστης σε μας, διαβάζουμε για την καθημερινότητα των Αφρικανών, οι οποίοι δεν μπορούσαν να μετακινηθούν στις περιοχές των λευκών μετά την δύση του ήλιου, παρά μόνο, εάν είχαν το λεγόμενο πάσο και ειδική άδεια από τον εργοδότη τους, σε διαφορετική περίπτωση, τους φυλάκιζαν, υφίσταντο βιασμούς και εξευτελισμούς που εκμηδένιζαν την ανθρώπινη υπόσταση.
Οι γλαφυρές περιγραφές, οι παραστατικές εικόνες, η πλούσια πλοκή, η βιβλιογραφία, όπου παρατίθενται οι πηγές και τα βοηθήματα που χρησιμοποίησε η συγγραφέας, τα μικρά κεφάλαια, που τιτλοφορούνται με προτάσεις που σταλάζουν σοφία και προβληματισμό, είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της γραφής της συγγραφέας που δείχνουν ότι αυτή με τα χρόνια, εξελίσσεται και ωριμάζει. Οι χαρακτήρες κεντρικοί και δευτερεύοντες, βάζουν το λιθαράκι που τους αναλογεί στο χτίσιμο μιας ιστορίας που πραγματεύεται σοβαρά θέματα, έχει ολοκληρωμένα νοήματα αναδεικνύοντας την συγγραφική και εκφραστική δεινότητα της συγγραφέως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου